Bệnh viêm gan bí ẩn ở trẻ đang là mối quan tâm của nhiều quốc gia trên thế giới. Các nhà khoa học hiện chưa xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh, nên tạm gọi là “bí ẩn”.
Bệnh viêm gan bí ẩn là bệnh gì?
Viêm gan là tình trạng mô gan bị viêm. Viêm gan thường là do virus gây viêm gan như viêm gan A, B, C; hoặc uống nhiều rượu nặng, một số loại thuốc và chất độc…. Ngoài ra còn có bệnh gọi là viêm gan tự miễn dịch, do hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công gan.
Viêm gan không phổ biến ở trẻ em, chính vì vậy, bệnh viêm gan bí ẩn xảy ra ở trẻ từ 1 tháng đến 16 tuổi, hiện là mối lo ngại lớn của các chuyên gia y tế trên thế giới.
Trên thế giới, theo thông tin từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tạm tính đến ngày 8/5, đã có 278 trường hợp viêm gan bí ẩn ở 20 quốc gia thuộc khu vực châu Âu, Đông Nam Á, Tây Thái Bình Dương. Trong đó, có 5 trẻ đã tử vong, khoảng 10% trẻ phải ghép gan.
Tại Việt Nam, theo BSCKII Nguyễn Nguyên Huyền – Trưởng khoa Khám bệnh cơ sở Kim Chung, BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương, thời điểm hiện tại vẫn chưa ghi nhận trường hợp nào mắc bệnh viêm gan bí ẩn. Tuy vậy, các chuyên gia đánh giá nguy cơ bệnh xâm nhập là rất lớn.
Nguyên nhân gây bệnh viêm gan bí ẩn ở trẻ
Các chuyên gia chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây bệnh viêm gan bí ẩn, nhưng có nghi ngờ là do Adenovirus gây ra. Các chuyên gia cho rằng chưa chắc chắn do Adenovirus thông thường, mà có thể do chủng đột biến.
Adenovirus tạo thành một họ virus lớn truyền từ người sang người, gây ra nhiều bệnh từ cảm lạnh, đau mắt đỏ, đau dạ dày, viêm ruột. Hiếm khi adenovirus gây ra viêm gan cấp tính ở người.
Nhiều chuyên gia còn lo ngại rằng loại virus này chỉ là yếu tố kích hoạt các tác nhân khác gây ra bệnh viêm gan bí ẩn.
Căn bệnh viêm gan bí ẩn có thể liên quan đến chó?
Báo cáo mới đây của Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh cho thấy có mối liên hệ giữa số lượng bất thường các trường hợp viêm gan cấp tính ở trẻ em và chó.
Kết quả của báo cáo này bắt nguồn từ bảng câu hỏi của các gia đình bệnh nhân cho thấy, có khoảng 70% trường hợp nuôi chó. Tuy vậy, nhiều gia đình ở Anh có nuôi thú cưng, nên giả thuyết này chưa được nhiều người đồng tình.
Bệnh viêm gan có liên quan đến vaccine Covid-19?
Các chuyên gia cho biết không có dấu hiệu nào cho thấy bệnh viêm gan bí ẩn có liên quan đến bệnh Covid-19 hay việc tiêm chủng Covid-19. Các trường hợp viêm gan bí ẩn có độ tuổi trung bình là dưới 5 tuổi, hầu hết không đủ điều kiện để tiêm chủng Covid-19.
Trong thời gian tới, hy vọng các chuyên gia y tế trên thế giới sẽ sớm xác định được chính xác nguyên nhân dẫn tới căn bệnh này, để có biện pháp điều trị phù hợp và nhanh chóng.
Các triệu chứng bệnh viêm gan bí ẩn
Trẻ mắc bệnh có biểu hiện đau bụng, tiêu chảy, nôn mửa, men gan tăng cao rõ rệt. Bệnh nhi không bị sốt, không nhiễm các loại virus phổ biến gây viêm gan như virus viêm gan A, B, C, D, E. Đa số trẻ mắc bệnh sẽ hồi phục hoàn toàn, 10% trường hợp nặng phải ghép gan.
Các triệu chứng ban đầu của bệnh viêm gan không đặc hiệu, có nghĩa là rất nhiều người mắc các triệu chứng này do các nguyên nhân khác, như buồn nôn, nôn, đau bụng, sốt, mệt mỏi, chán ăn và đau khớp.
Các triệu chứng sau đó là nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu, vàng da – da chuyển sang màu vàng và lòng trắng của mắt và mí mắt cũng có màu vàng.
Có nên lo lắng về bệnh viêm gan bí ẩn ở trẻ?
Hiện nay, bệnh viêm gan bí ẩn đã xuất hiện ở Đông Nam Á, nhưng các chuyên gia vẫn đang tiếp tục điều tra để tìm nguyên nhân và các biện pháp điều trị đặc hiệu.
Ngoài ra, không có bằng chứng cho thấy bệnh viêm gan bí ẩn lây nhiễm qua không khí, nên khả năng thành đại dịch là rất hiếm.
Do đó, theo các chuyên gia y tế, phụ huynh không nên lo lắng, rối loạn. Phụ huynh nên chăm sóc trẻ như bình thường, nếu có các triệu chứng tiêu chảy, mệt mỏi, vàng da… thì nên đưa con đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị.
Bệnh viêm gan bí ẩn lây qua đường nào?
Theo BS Nguyễn Nguyên Huyền, các virus gây bệnh viêm gan thường lây qua đường tiêu hóa, đường máu. Dựa theo các triệu chứng được mô tả, thì trẻ có triệu chứng ở đường tiêu hóa như nôn mửa, đau bụng và tiêu chảy, sau đó mới mệt mỏi, chán ăn, vàng da, vàng mắt, nước tiểu vàng đậm và suy gan.
Các ca bệnh trên thế giới cũng chưa ghi nhận lây qua đường hô hấp và bùng phát trên diện rộng. Tuy vậy, các gia đình không nên thờ ơ, xem nhẹ, vẫn nên có ý thức đề phòng bệnh.
Các biện pháp phòng bệnh viêm gan
Vì nguyên nhân chính xác gây bệnh viêm gan bí ẩn vẫn chưa được biết, nên thật khó để nhận định những biện pháp nào giúp ngăn ngừa hiệu quả nhất.
Nếu bệnh viêm gan này đúng là do Adenovirus gây ra, thì các biện pháp phòng ngừa mà chúng ta đã áp dụng trong suốt đại dịch Covid cũng sẽ hữu ích.
Những biện pháp phòng ngừa có thể thực hiện gồm:
- Rửa tay hoặc sát khuẩn tay thường xuyên, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn, khi đi từ bên ngoài vào nhà.
- Tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng
- Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, nên ăn chín uống sôi, tránh ăn đồ sống, đồ tái.
- Tiêm phòng đầy đủ theo chương trình tiêm chủng mở rộng của quốc gia, đặc biệt là tiêm phòng bệnh viêm gan.
- Khuyến khích trẻ vận động ngoài trời, để phát triển thể lực, tăng cường sức khỏe tổng thể.
- Thực hiện theo các khuyến cáo phòng bệnh mà Bộ Y tế đưa ra.
Nhìn chung, phụ huynh không nên hoang mang, lo lắng, thay vào đó, chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa mà cơ quan y tế đưa ra, đồng thời vẫn cho trẻ đi học và sinh hoạt như bình thường. Bên cạnh đó, cần theo dõi các triệu chứng bất thường ở trẻ để đưa trẻ đi khám và điều trị phù hợp.
Vân Anh
