Bài thuốc từ quả trám, món ngon từ quả trám: Rất tốt cho hệ hô hấp

Đến mùa trám, các bà các mẹ lại rủ nhau ra chợ mua về chiêu đãi cả nhà những món ngon từ quả trám. Không chỉ vậy, có nhiều bài thuốc từ quả trám trị bệnh hô hấp rất tốt, bạn có thể dễ dàng áp dụng.

Quả trám – vị thuốc quý

Có 2 loại trám là trám trắng và trám đen.

Trám trắng có màu xanh nhạt (còn gọi là cà na, thanh quả, bạch lãm, cam lãm) có tên khoa học là Canarium album Raeusch. Trám đen có màu tím đen sẫm (còn gọi là trám chim, hắc lãm, ô lãm…) có tên khoa học là Canarium nigrum Engl.

Cây trám được trồng phổ biến ở các tỉnh miền Bắc như Sơn La, Hà Giang, Phú Thọ, Tuyên Quang… và các tỉnh ở Tây Nguyên, Đông Nam Bộ.

Quả trám được thu hoạch vào tháng 9-10, trám đen thường thu hoạch sớm hơn trám trắng vài ngày.

Trong Đông y, trám tính ôn, vị chua, ngọt và không có độc, vào 2 kinh Phế và Vị. Cả quả trám trắng và trám đen đều có tác dụng sinh tân chỉ khát, lợi yết hầu và giải độc. Do đó thường được dùng để trị các bệnh đường hô hấp.

Một số bài thuốc từ quả trám dễ áp dụng

Khô cổ, muốn ho

Đập dập 2-3 quả trám trắng (loại bỏ hạt), pha thêm với chút nước, gừng, đường hoặc mật ong rồi uống.

Viêm họng, viêm amidan, khô rát cổ, mất tiếng

Muối trám như muối chanh để ngậm hoặc pha nước uống.

Sốt cao, khô môi, khát nước

Giã quả trám rồi pha với nước uống.

Rát họng, khản tiếng

Nhai trám đen nuốt lấy nước cốt. Mỗi ngày nhai 7 quả, làm liên tục trong 3-4 ngày sẽ đỡ.

Chữa ho gà

Nấu quả trám đen với đường phèn rồi chắt lấy nước uống.

Chữa viêm họng mạn

Nấu trám với chè xanh, để nước nguội bớt rồi thêm chút mật ong cho dễ uống.

Một số món ngon từ quả trám – vừa ngon vừa tốt cho sức khỏe

Ngoài các bài thuốc từ quả trám, nhiều người còn tranh thủ mùa trám làm nhiều món ăn ngon, hấp dẫn như xôi trám đen, trám kho thịt cá, trám ngâm mắm…

Trám om chấm muối vừng

Om trám hay còn gọi là ỏm trám thực chất là ngâm trám với nước nóng vừa (khoảng 70-80 độ). Trám cần xát và rửa sạch cho hết nhựa. Sau đó cho vào nồi, đổ nước xâm xấp mặt trám, thêm chút muối. Đun đến khi nước sôi lăn tăn thì tắt bếp, ngâm khoảng 20-30 phút là trám bùi và thơm. Có cách khác là đun nước đến khoảng 70-80 độ (hoặc pha 3 phần nước sôi 1 phần nước nguội) rồi cho trám vào om trong 30 phút. Sau đó đổ nước đi, để trám cho ráo là được.

Om trám khó ở chỗ nếu càng đun lâu thì trám càng cứng đanh lại, nếu ninh nhừ thì trám lại dai; nếu nước quá nóng thì trám lại tiết ra vị chát xít, nếu nước nguội quá thì lại sượng, không thơm.

Trám om xong chấm cùng muối vừng ăn kèm cơm nóng hoặc để dành kho thịt, kho cá, đồ xôi đều rất ngon.

Món xôi trám đen

Xôi trám đen vừa dẻo thơm vừa bùi ngậy mà không ngán ngấy cũng là món ngon từ quả trám được rất nhiều người yêu thích.

Để nấu xôi trám đen cần om trám, bóc lớp vỏ mỏng dính bên ngoài rồi tách hạt lấy phần cùi. Ước lượng sao cho lượng trám bằng 1/3 lượng xôi (thông thường cứ khoảng 1 cân gạo nếp sẽ kết hợp với khoảng 2-3 lạng trám). Xóc gạo nếp đã ngâm qua đêm cùng chút muối rồi cho vào chõ. Xếp trám lên trên gạo. Đun nhỏ lửa khoảng 30 phút là xôi chín. Có thể rưới thêm chút dầu ăn lên trên chõ xôi rồi dùng đũa tre đảo đều để trám và xôi quyện lẫn với nhau. Xôi trám có màu tím khá đẹp. Có thể ăn xôi trám cùng với muối vừng hoặc lạp xưởng đều rất ngon.

Trám kho thịt, kho cá

Chọn miếng thịt ba chỉ tươi ngon, tẩm ướp khoảng 30 phút rồi đem trộn cùng trám. Kho thịt và trám ở lửa nhỏ liu riu để gia vị ngấm đều vào thịt và trám. Kho đến khi nước thịt trong nồi sánh lại, phần mỡ trong, phần nạc săn lại là được. Miếng trám thấm mỡ lợn, ăn vừa bùi vừa béo, còn miếng thịt thì không hề ngán ngấy bởi có vị bùi và hơi chát của trám.

Trám kho cá cũng là món ăn rất hao cơm. Vị bùi hơi chát của trám sẽ át mùi tanh của cá. Cá kho mềm nục, hơi béo ai thử ăn một lần sẽ nhớ mãi. Chuẩn bị nguyên liệu và gia vị tẩm ướp giống như kho cá bình thường, chỉ khác là cho thêm vài quả trám đã om là dậy mùi khác hẳn.

Trám trắng ngâm mắm ớt

Để làm món ngon từ quả trám trắng, cần chuẩn bị 1 kg trám trắng, 0,5 lít nước mắm ngon, thêm vài quả ớt, có thể thêm đường (tùy thích). Trám trắng rửa sạch, tách làm đôi, bỏ hạt, ngâm với nước pha muối cho sạch và không bị thâm. Chần trám qua nước sôi, rồi để ráo nước hoặc phơi 2 tiếng dưới nắng cho hơi héo. Sau đó, cho trám vào bình thủy tinh, đổ nước mắm, thêm mấy quả ớt, đường vào ngâm khoảng 2-3 ngày là ăn được.

Đang mùa nên trám rất nhiều và khá rẻ, bạn đừng quên mua về làm những món ăn ngon, bài thuốc từ quả trám nhé!

Vân Anh