Bệnh phụ khoa ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng sống của phụ nữ. Để điều trị và phòng ngừa, cần hiểu rõ về dấu hiệu, triệu chứng, nguyên nhân gây ra những bệnh phụ khoa thường gặp.
Tìm hiểu về những bệnh phụ khoa thường gặp để điều trị và phòng ngừa
Tổng hợp các bệnh phụ khoa thường gặp
1. Viêm âm đạo
Viêm âm đạo là tình trạng viêm nhiễm ở âm đạo, một trong những bệnh lý phổ biến nhất mà hầu hết phụ nữ đều có thể gặp phải ít nhất một lần trong đời.
Nguyên nhân gây bệnh rất đa dạng, trong đó có ba tác nhân chính: nấm, vi khuẩn và trùng roi. Viêm âm đạo do nấm (chủ yếu là Candida albicans) thường gây ra triệu chứng ngứa rát dữ dội, khí hư đặc, màu trắng như váng sữa hoặc phô mai, không có mùi hôi.
Trong khi đó, viêm âm đạo do vi khuẩn (Bacterial Vaginosis – BV) xảy ra khi sự cân bằng của hệ vi sinh vật trong âm đạo bị phá vỡ, khiến vi khuẩn có hại phát triển quá mức.
Triệu chứng điển hình là khí hư loãng, màu trắng xám hoặc vàng, có mùi hôi tanh khó chịu, đặc biệt sau khi quan hệ tình dục.
Cuối cùng, viêm âm đạo do trùng roi Trichomonas vaginalis là một bệnh lây truyền qua đường tình dục, gây ra khí hư có màu vàng-xanh, loãng và có bọt, kèm theo mùi hôi và cảm giác ngứa, đau rát khi tiểu tiện.
2. Viêm lộ tuyến cổ tử cung
Viêm lộ tuyến cổ tử cung là tình trạng các tế bào tuyến nằm trong ống cổ tử cung phát triển ra bên ngoài, gây tăng tiết dịch và tạo điều kiện cho vi khuẩn dễ dàng xâm nhập gây viêm.
Bản chất lộ tuyến là một tổn thương lành tính, nhưng khi bị viêm nhiễm, nó có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như khí hư ra nhiều bất thường, có màu vàng hoặc xanh, mùi hôi, có thể kèm theo chảy máu nhẹ sau khi quan hệ.
Tình trạng này nếu không được xử trí có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm phụ khoa khác.
3. Rối loạn kinh nguyệt
Rối loạn kinh nguyệt là sự bất thường về chu kỳ, thời gian và lượng máu kinh, bao gồm các dạng như rong kinh (hành kinh kéo dài trên 7 ngày), tắc kinh (mất kinh trên 3 tháng), kinh nguyệt không đều…
Nguyên nhân có thể xuất phát từ mất cân bằng nội tiết tố do stress, thay đổi lối sống, tác dụng phụ của thuốc, hoặc là dấu hiệu của các bệnh lý tiềm ẩn như u xơ tử cung, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
4. Các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs)
Các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) như lậu, giang mai, sùi mào gà (do virus HPV) cũng là những vấn đề phụ khoa nghiêm trọng.
Chúng không chỉ gây triệu chứng tại chỗ (mụn rộp, vết loét, tiết dịch mủ) mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe sinh sản nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Những dấu hiệu cảnh báo bệnh phụ khoa
Dấu hiệu sớm
Cơ thể phụ nữ thường phát ra những tín hiệu rất sớm khi có vấn đề về phụ khoa, và việc nhận biết chúng đóng vai trò then chốt trong việc chẩn đoán và điều trị.
Dấu hiệu sớm và phổ biến nhất là sự thay đổi của khí hư. Bình thường, khí hư có màu trắng trong hoặc hơi ngả vàng, không mùi hoặc có mùi nhẹ, và số lượng thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt. Khi khí hư chuyển sang màu sắc bất thường (vàng, xanh, xám), có mùi hôi tanh, hoặc thay đổi về tính chất (đặc quánh như váng sữa, loãng có bọt), đó là một cảnh báo rõ ràng. Kèm theo đó là cảm giác ngứa rát, sưng đỏ ở vùng âm hộ, âm đạo. Đây là những triệu chứng ban đầu mà chị em cần chú ý.
Tuy nhiên, có những dấu hiệu nghiêm trọng hơn đòi hỏi phải đi khám ngay lập tức.
- Đau bụng dưới dữ dội, không liên quan đến kỳ kinh, có thể là dấu hiệu của viêm vùng chậu hoặc một tình trạng cấp cứu khác.
- Chảy máu âm đạo bất thường, chẳng hạn như chảy máu giữa kỳ kinh, sau khi quan hệ tình dục, hoặc sau khi mãn kinh, là một triệu chứng không thể bỏ qua vì nó có thể liên quan đến các bệnh lý nguy hiểm.
Tự kiểm tra tại nhà
Việc tự kiểm tra tại nhà không thay thế cho việc thăm khám bác sĩ nhưng giúp phụ nữ chủ động hơn trong việc theo dõi sức khỏe của mình.
Hãy tập thói quen quan sát sự thay đổi của khí hư, màu sắc da vùng kín, và để ý đến bất kỳ cảm giác khó chịu nào như ngứa, rát, hay đau. Việc chủ quan, bỏ qua các triệu chứng có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường.
Nhận biết các dấu hiệu bất thường cần đi khám phụ khoa ngay
Hậu quả do những bệnh phụ khoa gây ra
Về mặt sinh hoạt hàng ngày, cảm giác ngứa ngáy, mùi hôi gây mất tự tin, ảnh hưởng đến tâm lý và đời sống tình dục.
Về sức khỏe sinh sản, viêm nhiễm kéo dài có thể lan rộng lên các cơ quan sinh sản phía trên (tử cung, vòi trứng), gây viêm vùng chậu, tắc vòi trứng, dẫn đến khó thụ thai, mang thai ngoài tử cung hoặc thậm chí là vô sinh.
Trong thai kỳ, các bệnh phụ khoa có thể gây ra các biến chứng như sảy thai, sinh non, nhiễm trùng ối.
Đáng lo ngại hơn, một số bệnh phụ khoa có mối liên hệ mật thiết với nguy cơ ung thư. Ví dụ, nhiễm virus HPV (Human Papillomavirus) dai dẳng, đặc biệt là các chủng nguy cơ cao, là nguyên nhân chính gây ra ung thư cổ tử cung. Do đó, việc thăm khám và xử trí sớm các vấn đề phụ khoa là vô cùng quan trọng.
Giải pháp điều trị các bệnh phụ khoa thường gặp
Các phương pháp điều trị theo từng bệnh
Việc điều trị bệnh phụ khoa đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ định của bác sĩ sau khi đã có chẩn đoán chính xác. Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ của bệnh, các phương pháp có thể khác nhau.
Đối với viêm nhiễm do vi khuẩn, nấm hoặc trùng roi, phương pháp phổ biến là sử dụng thuốc đặt tại chỗ hoặc thuốc uống kháng sinh, kháng nấm. Điều quan trọng là phải hoàn thành đủ liệu trình, ngay cả khi các triệu chứng đã thuyên giảm, để ngăn ngừa tái phát.
Với viêm lộ tuyến cổ tử cung, nếu ở mức độ nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định thuốc đặt để kháng viêm. Trong trường hợp lộ tuyến rộng và gây nhiều phiền toái, các thủ thuật ngoại khoa như đốt điện, áp lạnh hoặc laser có thể được cân nhắc để loại bỏ các tế bào tuyến bất thường.
Đối với các vấn đề liên quan đến rối loạn kinh nguyệt do nội tiết, việc điều chỉnh lối sống hoặc sử dụng thuốc cân bằng hormone có thể được áp dụng.
Các bệnh STIs đòi hỏi phác đồ điều trị đặc hiệu cho từng tác nhân gây bệnh, và việc điều trị cho cả bạn tình là bắt buộc để tránh lây nhiễm chéo.
Chăm sóc tại nhà
Song song với các phương pháp y khoa, việc chăm sóc tại nhà đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình phục hồi và phòng ngừa bệnh.
- Ăn uống lành mạnh, sinh hoạt khoa học
Một chế độ sinh hoạt khoa học, ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc và quản lý căng thẳng sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
Bổ sung các thực phẩm giàu lợi khuẩn như sữa chua, ăn nhiều rau xanh và trái cây để tăng cường vitamin và sức đề kháng.
Hạn chế đồ ăn nhiều đường vì chúng có thể thúc đẩy sự phát triển của nấm Candida.
Mặc đồ lót bằng chất liệu cotton thoáng khí, thay đồ lót thường xuyên và không mặc quần áo quá chật hoặc ẩm ướt.
Xây dựng lối sống lành mạnh để phòng ngừa bệnh phụ khoa
- Vệ sinh vùng kín đúng cách
Chị em nên sử dụng các sản phẩm vệ sinh chuyên dụng có công thức phù hợp. Một sản phẩm tốt sẽ có khả năng làm sạch nhẹ nhàng, khử mùi hôi, dưỡng da, chống khô rát, đồng thời bảo vệ vùng kín giúp ngăn ngừa vi trùng gây viêm nhiễm, nấm ngứa, mang lại cảm giác tự tin với hương thơm quyến rũ.
Để đạt được hiệu quả này, bảng thành phần thường bao gồm các chất làm sạch dịu nhẹ có nguồn gốc từ thiên nhiên như Decyl Glucoside, kết hợp với Sodium laureth sulfat và Cocamidopropyl betaine ở tỷ lệ cân bằng. Các thành phần dưỡng ẩm như Glycerin, Propylen Glycol, và PEG-7 Glyceryl cocoate giúp duy trì độ ẩm cho da. Chiết xuất từ Aloe vera Extract (lô hội) và Chamomilla Extract (cúc La Mã) có tác dụng làm dịu da, trong khi Alpha Tocopherol (Vitamin E) góp phần dưỡng da mềm mại.
Yếu tố cốt lõi để duy trì hệ vi sinh khỏe mạnh là độ pH, và sự có mặt của Lactic acid giúp cân bằng môi trường axit tự nhiên của âm đạo. Thêm vào đó, Thymol và Menthol có thể mang lại cảm giác sạch sẽ, thoáng mát.
Việc vệ sinh vùng kín hằng ngày, đặc biệt trong thời kỳ ra nhiều huyết trắng, thời kỳ kinh nguyệt, hậu sản, thai nghén* là rất cần thiết. Hơn nữa, thói quen vệ sinh bộ phận sinh dục ngoài cho cả nam, nữ trước và sau quan hệ tình dục cũng là một bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho cả hai.
Hãy rửa sạch vùng kín từ trước ra sau để tránh đưa vi khuẩn từ hậu môn vào âm đạo. Chỉ nên vệ sinh bên ngoài, không thụt rửa sâu bên trong vì hành động này có thể làm xáo trộn môi trường pH tự nhiên và hệ vi sinh vật có lợi.
Câu hỏi thường gặp về các bệnh phụ khoa
Câu 1: Khí hư thế nào là bình thường?
Khí hư sinh lý (bình thường) thường có màu trắng trong như lòng trắng trứng hoặc hơi đục, không có mùi hoặc mùi rất nhẹ. Lượng và tính chất khí hư có thể thay đổi tùy thuộc vào giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt, ví dụ như sẽ ra nhiều và dai hơn vào thời điểm rụng trứng.
Câu 2: Có nên tự mua thuốc điều trị bệnh phụ khoa?
Tuyệt đối không nên. Các bệnh phụ khoa khác nhau có triệu chứng khá giống nhau nhưng lại cần các loại thuốc điều trị khác nhau. Việc tự ý mua thuốc có thể không đúng bệnh, làm tình trạng nặng hơn, gây kháng thuốc và khó khăn cho việc điều trị sau này. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán chính xác.
Câu 3: Bệnh phụ khoa có ảnh hưởng đến khả năng mang thai không?
Có. Nhiều bệnh phụ khoa nếu không được điều trị kịp thời có thể gây viêm nhiễm lan rộng đến tử cung, vòi trứng, gây tắc vòi trứng và cản trở quá trình thụ tinh. Một số bệnh còn ảnh hưởng đến môi trường âm đạo, làm giảm khả năng sống sót của tinh trùng. Vì vậy, việc điều trị các vấn đề phụ khoa trước khi mang thai là rất quan trọng.
