Tất cả phụ nữ mang thai đều phải được sàng lọc Viêm gan B để phòng ngừa lây truyền sang con. Theo số liệu Bộ y tế, Việt Nam đang có tỷ lệ mắc viêm gan B cao nhất khu vực và phần lớn lây bệnh từ mẹ sang con khi mang thai.
Việc xét nghiệm sàng lọc viêm gan B là vô cùng quan trọng giúp phát hiện sớm bệnh, tăng cường hiệu quả điều trị và phòng tránh lây lan trong cộng đồng. Mỗi người nên tiến hành xét nghiệm ít nhất một lần trong đời để biết mình có mắc viêm gan B hoặc đã có miễn dịch bảo vệ hay chưa. Xét nghiệm sàng lọc Viêm gan B khá đơn giản và có thể thực hiện tại hầu hết các bệnh viện hiện nay tại Việt Nam
1. Xét nghiệm kháng nguyên bề mặt (HBsAg)
Xét nghiệm HBsAg là cách duy nhất để chẩn đoán viêm ban B mạn. Nếu HBsAg(+) kéo trên 6 tháng nghĩa là bệnh nhân đã mắc viêm gan B mạn. Do phần lớn bệnh nhân viêm gan B tại Việt nam mắc vi rút từ lúc sinh hoặc khi còn nhỏ, xét nghiệm HBsAg(+) thường có nghĩa là đã mắc viêm gan B mạn. Người có HBsAg(+) cần được tư vấn và khám định kỳ để giảm nguy cơ tiến triển thành bệnh gan mạn và ung thư gan.
2. Anti-HBs
Xét nghiệm anti-HBs là để kiểm tra xem đã có miên dịch bảo vệ hay chưa. Anti-HBs tạo ra sau tiêm phòng hoặc do trước đây đã mắc vi rút viêm gan B và tự hồi phục.
>> Xem thêm Ca ghép gan đầu tiên thành công ở bệnh viện tư tại Việt Nam
3. Total anti-HBc
Là xét nghiệm để kiểm tra xem bệnh nhân đã từng mắc vi rút trước đây chưa. Xét nghiệm này rất hữu ích trong việc sàng lọc khi truyền máu nhưng không phân biệt được người hiện đang mắc viêm gan B mạn với người đã hồi phục và có miên dịch bảo vệ với viêm gan B
Trong thực tế, các bác sỹ thường chỉ định phối xét nghiệm Anti-HBc và HBsAg để có chẩn đoán chính xác
DẤU ẤN HUYẾT THANH | Ý NGHĨA KẾT QUẢ XÉT NGHIỆM | |
HBsAg | Anti-HBs | |
+ | – | Hiện đang mắc. Nếu HBsAg vẫn dương tính sau 6 tháng hoặc IgM anti-HBc âm tính, khẳng định viêm gan B mạn. |
– | + | Đã miên nhiêm (có miên dịch bảo vệ) sau hồi phục do nhiêm vi rút tự nhiên hoặc sau viêm phòng. |
– | – | Không nhiêm vi rút, chưa có miên dịch bảo vệ. Cần tiêm phòng |
+ | + | Mắc viêm gan B mạn tính nếu có HBsAg + trên 6 tháng. Kết quả anti-HBs dương tính không thể hiện miên dịch chống lại vi rút viêm gan B |
4. Chỉ số IgM anti-HBc
Đây là xét nghiệm để xác định tình trạng nhiễm vi rút Viêm gan B. Chỉ làm xét nghiệm IgM anti-HBc nếu nghi ngờ bệnh nhân mới nhiêm rút viêm gan B gần đây (do kim đâm khi tiêm hoặc do quan hệ tình dục không bảo vệ với người mắc Viêm gan B). Nếu mắc viêm gan B cấp, bệnh nhân có thể tiến triển thành mạn tính hoặc không.
XÉT NGHIỆM | KẾT QUẢ | Ý NGHĨA |
Total anti-HBc | + | Đã nhiêm vi rút viêm gan B (không phân biệt được hiện bệnh nhân đang mắc viêm gan B mạn hay đã hồi phục và có miên dịch bảo vệ) |
– | Chưa từng nhiêm vi rút viêm gan B | |
IgM anti-HBc | + | Mới nhiêm vi rút viêm gan B |
Các xét nghiệm trên đây sẽ giúp các bác sỹ sàng lọc bệnh nhân Viêm gan B và đưa ra những lời khuyên về việc tiêm chủng Vaccine, theo dõi điều trị và phòng tránh lây lan, đặc biệt là các cặp vợ chồng mới cưới, hoặc phụ nữ đang mang thai.