Sinh thiết gan là một thủ thuật y tế mà trong đó một lượng nhỏ mô gan được phẫu thuật cắt bỏ để được phân tích trong phòng thí nghiệm về bệnh học. Sinh thiết gan là một xét nghiệm được thực hiện khi gan có vấn đề nhằm phát hiện các tế bào bất thường. Đây cũng là phương pháp cho kết quả chính xác nhất để chẩn đoán bệnh gan và tình trạng bệnh gan.
Sinh thiết gan là gì?
Sinh thiết gan- Chọc hút tế bào gan: là một thủ thuật mà bác sĩ sẽ dùng một kim sinh thiết (một dụng cụ bằng kim loại) nhỏ chọc qua da lấy một mảnh nhỏ nhu mô gan làm xét nghiệm (mảnh nhỏ tổ chức gan này sẽ được quan sát dưới kính hiển vi).
Sinh thiết gan cho phép bác sĩ phát hiện xem có tế bào bất thường ở gan như tế bào ung thư hay không? Điều này cũng giúp bác sĩ biết được gan của bạn có bị tổn thương hay không và nó bị phá hủy mạnh thế nào hoặc để đánh giá mức độ hiệu quả của quá trình điều trị xơ gan, viêm gan… Bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện phương pháp này nếu xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm hình ảnh cho thấy gan bạn đang có vấn đề.
>> Xem thêm Các phương pháp xét nghiệm phát hiện sớm ung thư gan
Sinh thiết gan có tác dụng gì?
Gan đóng nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể, bao gồm sản xuất các protein và enzyme phụ trách nhiều quá trình trao đổi chất cần thiết, loại bỏ các chất độc hại trong máu, chống nhiễm trùng và lưu trữ các vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết.
Bác sĩ dùng kết quả của sinh thiết gan để giúp xác định bệnh về gan (ví dụ như viêm gan, ung thư gan, v.v…). Bác sĩ sẽ kiểm tra những triệu chứng về:
- Triệu chứng về tiêu hóa
- Đau bụng dai dẳng
- Xuất hiện khối ở hạ sườn phải
- Các xét nghiệm cho thấy có bất thường ở gan
Bác sĩ có thể sẽ yêu cầu bạn làm sinh thiết gan nếu các kết quả xét nghiệm gan khác của bạn đều bình thường nhưng lại phát hiện thấy khối u ở gan hoặc bạn bị sốt kéo dài không rõ nguyên nhân.
Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm sinh thiết gan để xem có phải bạn bị ung thư hay không khi các xét nghiệm hình ảnh không thể phân biệt được.
>> Xem thêm Bệnh nhân xơ gan “cận kề cửa tử” hồi sinh nhờ lời khuyên của bác sĩ
Sinh thiết gan có thể được sử dụng để chẩn đoán hay theo dõi một số rối loạn gan, bao gồm:
- Bệnh gan do rượu
- Viêm gan tự miễn
- Viêm gan mạn (B hoặc C)
- Gan ứ sắt
- Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu
- Xơ gan ứ mật nguyên phát
- Bệnh Wilson (bệnh gan do di truyền)
Chuẩn bị cho tiến trình sinh thiết gan
Sinh thiết không đòi hỏi nhiều sự chuẩn bị. Tùy thuộc vào tình trạng của bạn, bác sĩ có thể yêu cầu bạn:
- Khám toàn diện
- Ngưng dùng bất cứ loại thuốc có ảnh hưởng đến quá trình đông máu, trong đó có thuốc giảm đau, thuốc chống đông máu, và một số thực phẩm chức năng
- Rút máu để làm một số xét nghiệm
- Không uống rượu hoặc ăn trong vòng tám giờ trước khi làm thủ thuật
- Sắp xếp bạn bè hoặc người thân đưa bạn về nhà.
Sinh thiết gan được tiến hành như thế nào?
Có ba loại sinh thiết cơ bản, bao gồm:
- Qua da (còn được gọi là sinh thiết kim): có nghĩa là mô gan sẽ được lấy ra bằng một cây kim, bạn sẽ được giảm đau bằng cách gây tê tại vị trí đưa kim vào;
- Qua tĩnh mạch cảnh: bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ ở cổ, đưa một ống nhựa vào tĩnh mạch ở cổ và luồn nó xuống đến gan để lấy mẫu mô gan. Đây là phương pháp được sử dụng cho người bị rối loạn chảy máu dưới chỗ gây tê;
- Nội soi: bệnh nhân sẽ được gây mê toàn thân, sau đó bác sĩ sẽ rạch một vết mổ nhỏ ở bụng, đưa dụng cụ vào tới gan và lấy một mảnh mô nhỏ.
Sau khi lấy các mẫu mô, bác sĩ sẽ gửi đến phòng thí nghiệm để xét nghiệm. Quá trình xét nghiệm có thể mất đến một vài tuần. Khi có kết quả, bác sĩ sẽ gọi cho bạn hoặc hẹn tái khám để đưa kết quả. Nhờ vào kết quả sinh thiết, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán cuối cùng và cùng bạn thảo luận về mọi đề nghị kế hoạch điều trị và các bước phải làm tiếp theo.
>> Xem thêm Người bị viêm gan B nên ăn gì và nên tránh gì?
Sinh thiết gan có nguy hiểm không và liệu có gây biến chứng?
Sinh thiết gan là một thủ thuật khá an toàn tuy nhiên một số trường hợp có thể xuất hiện các biến chứng. Những điều không mong muốn có thể gặp là:
- Đau: Đau tại vị trí sinh thiết hay gặp nhất nhưng khá nhẹ, thường kéo dài 5-20 phút (cứ 4 người có một người bị đau). Nếu bạn cảm thấy khó chịu bác sĩ có thể cho bạn dùng thuốc giảm đau như: nêu các thuốc đang dùng hiện với codein…
- Chảy máu: chảy máu có thể xuất hiện sau sinh thiết gan (chỉ gặp 1 ca/1000-3000 người). Phần lớn các trường hợp có thể điều trị nội khoa. Nếu chảy máu nhiều có thể cần ở lại viện lâu hơn để truyền máu hay phẫu thuật cầm máu tuy nhiên biến chứng này rất hiếm gặp.
- Nhiễm trùng: rất hiếm gặp, vi khuẩn có thể vào khoang bụng hay vào máu. BS sẽ dung kháng sinh cho bạn
- Tổn thương các bộ phận liền kề: rất hiếm, ví dụ như kim sinh thiết có thể chọc vào túi mật hay vào phổi trong suốt quá trình sinh thiết.
- Dị ứng với Lidocain (thuốc gây tê tại chỗ): ít hơn 1/3000.
