Các dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng máu cần hết sức lưu ý

Nhiễm trùng máu là căn bệnh nguy hiểm có khả năng dẫn đến tử vong. Nguyên nhân là do vi khuẩn trong máu gây ra các triệu chứng lâm sàng đa dạng, suy đa tạng, sốc nhiễm khuẩn với tỉ lệ tử vong rất cao (từ 20 – 50%).

nhiễm trùng máu
Nhiễm trùng máu có khả năng dẫn đến tử vong

Nguyên nhân gây nhiễm trùng máu

Hầu như bất kỳ loại nhiễm trùng nào cũng có thể gây nhiễm trùng máu. Vi khuẩn máu thường bắt đầu phát triển ở đường hô hấp hoặc các cơ quan khác. Sau đó, chúng xâm nhập vào máu. Vi khuẩn có thể lây từ trẻ này sang trẻ khác khi ho hoặc hắt hơi. Một số trường hợp là do trẻ chạm vào vật có vi khuẩn trên đó như đồ chơi. Khi trẻ bị nhiễm bệnh, thông thường hệ thống miễn dịch của trẻ sẽ tiêu diệt vi khuẩn mà không cần điều trị. Hệ thống miễn dịch là phản ứng bảo vệ của cơ thể chống lại nhiễm trùng. Có bị nhiễm trùng nghiêm trọng hay không đều phụ thuộc vào loại vi khuẩn và sức đề kháng của trẻ.

Dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng máu

Sốt cao

Sốt cao (trên 38 độ C) là dấu hiệu đầu tiên và quan trọng nhất của bệnh nhân mắc nhiễm khuẩn huyết.

nhiễm trùng máu
Sốt cao là một trong những dấu hiệu quan trọng của nhiễm khuẩn huyết

Da nhợt nhạt và lạnh

Khi bị nhiễm trùng máu, cơ thể sẽ tập trung vào việc bơm máu đến các cơ quan quan trọng như tim, thận và não hơn là những khu vực ít quan trọng hơn như chân tay và da. Chính vì thế, da sẽ lạnh và nhợt nhạt hơn bình thường. Da nhợt nhạt và lạnh cũng có thể là triệu chứng của các bệnh lý khác nên để chẩn đoán nhiễm trùng máu cần kết hợp với các triệu chứng điển hình khác.

nhiễm trùng máu
Lưu lượng máu tới da giảm khiến da nhợt màu và lạnh

Hạ thân nhiệt

Mặc dù sốt là dấu hiệu quan trọng nhất, nhưng các chất độc do nhiễm trùng máu lại có thể gây ra tình trạng ngược lại. Trong một số trường hợp hiếm gặp, người bệnh hạ thân nhiệt khi bị nhiễm trùng máu. Các nghiên cứu đã chứng minh được rằng, hạ thân nhiệt có thể là tình trạng nhiễm trùng máu nặng hơn và tiên lượng cũng sẽ xấu hơn.

Ớn lạnh

Bệnh nhân mắc nhiễm trùng máu thường có triệu chứng ớn lạnh đi kèm với tăng thân nhiệt. Sốt kèm ớn lạnh có thể bị nhầm lẫn với các bệnh nhiễm trùng khác. Chỉ khi sốt, ớn lạnh đi kèm với những triệu chứng điển hình khác thì mới có thể chẩn đoán là bệnh nhân mắc nhiễm trùng máu.

Hạ huyết áp

Hạ huyết áp xảy ra trong bệnh nhiễm trùng máu khi các mạch máu bắt đầu bị mất nước, động mạch và tĩnh mạch bắt đầu giãn ra, máu không thể lưu thông đi khắp cơ thể được nữa. Hạ huyết áp được xem là biểu hiện nghiêm trọng nhất của tình trạng nhiễm trùng, có thể dẫn đến sốc nhiễm khuẩn – giai đoạn nghiêm trọng nhất của nhiễm khuẩn huyết.

Đi tiểu ít hoặc nước tiểu đậm màu

Bởi vì thận là một trong những cơ quan dễ bị tổn thương nhất của nhiễm trùng máu, nó đặc biệt nhạy cảm với những thay đổi của máu nên nước tiểu cũng bị ảnh hưởng.

Khi huyết áp thấp, cơ thể sẽ cố gắng giữ lại càng nhiều chất lỏng càng tốt, dẫn đến việc người bệnh tiểu ít hơn và nước tiểu sẫm màu hơn do quá đậm đặc.

Một nguyên nhân khác của triệu chứng này chính là mất nước. Mất nước có thể do các triệu chứng khác của bệnh như nôn mửa và tiêu chảy gây ra. Trong trường hợp xấu nhất, bệnh nhân thậm chí sẽ ngừng đi tiểu hoàn toàn, dẫn đến suy thận và tử vong.

nhiễm trùng máu
Mất nước có thể khiến nước tiểu của người bệnh nhiễm trùng máu đậm màu

Nhịp tim nhanh

Khi nhịp tim đập trên 90 nhịp 1 phút thì đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng máu. Cơ thể lúc này sẽ cố gắng hoạt động để chống lại nhiễm trùng, cộng với việc gia tăng lưu lượng máu đến các mô bị tổn thương. Hai cơ chế giúp tăng lượng máu được bơm đi đó là tăng nhịp tim hoặc tim sẽ co bóp mạnh hơn.

Khó thở

Nhiễm trùng máu gây khó thở vì hai nguyên nhân: một là do nhiễm trùng máu lan tới phổi và gây nhiễm trùng phổi khiến lượng oxy giảm, hai là khi tình trạng nhiễm trùng tiến triển, cơ thể cần nhiều oxy để giải phóng lượng carbon dioxide đang gia tăng trong máu. Vì lý do đó mà bạn sẽ thở nhanh hơn bình thường, dẫn tới cảm thấy khó thở.

Buồn nôn, nôn và tiêu chảy

Như đã đề cập ở trên, khi bị nhiễm trùng, máu sẽ được di chuyển đến các cơ quan quan trọng và bỏ quên những cơ quan ít quan trọng hơn, một trong số đó là đường ruột. Các triệu trứng buồn nôn, nôn và tiêu chảy đều là vấn đề xảy ra do lượng máu đến đường ruột quá thấp nhưng cũng có thể là triệu chứng của các bệnh lý đường tiêu hóa khác.

Biến chứng nguy hiểm của nhiễm trùng máu

Khi bị nhiễm trùng máu, một lượng lớn các hóa chất (từ các tác nhân gây bệnh) được tiết vào máu có thể gây ra chứng viêm mạn tính, dẫn đến tổn thương các cơ quan nội tạng.

Trong giai đoạn này, lưu lượng máu di chuyển đến chân tay và các cơ quan nội tạng giảm, dẫn đến suy nhược, thiếu chất dinh dưỡng và oxy.

Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, nhiễm trùng máu có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm về tuần hoàn, rối loạn đông máu, hô hấp, suy gan thận và các tạng khác.

Trong trường hợp xấu nhất, nhiễm trùng máu có thể gây ra hiện tượng sốc nhiễm trùng, có thể dẫn đến suy giảm chức năng một số bộ phận như phổi, thận và gan. Giai đoạn này bệnh trở nên rất nặng có nguy cơ tử vong cao.

DS Phan Thu Hiền