Đái tháo đường có thể gây ra loét bàn chân dẫn đến phải cắt cụt chi. Hầu hết các vết loét bàn chân đều có thể phòng ngừa được thông qua phát hiện và điều trị sớm. Nếu người bệnh đái tháo đường có tổn thương bàn chân cần được chăm sóc và điều trị đúng có thể tránh được cắt cụt chi.
Kiểm tra bàn chân hàng ngày
Người bệnh tìm một thời điểm thích hợp nhất trong ngày (buổi tối là tốt nhất) để kiểm tra chân hàng ngày và làm điều đó như một thói quen.
Chọn nơi có đầy đủ ánh sáng để quan sát kỹ bàn chân và các kẽ ngón chân xem có vết xước, vết phồng rộp, vết thâm, cục chai chân hay vết đau … nào không?
Nếu bệnh nhân không cúi xuống để nhìn bàn chân của mình được thì hướng dẫn họ sử dụng một cái gương để quan sát lòng bàn chân hoặc nhờ người thân trong gia đình hoặc người thân chăm sóc.
>> Xem thêm Những điều cần biết về đái tháo đường thai kỳ
Rửa chân hàng ngày
Rửa kỹ bàn chân và kẽ ngón chân (Dùng bọt biển hoặc khăn mềm rửa thật nhẹ nhàng). Rử̉a bằng nước ấm và xà bông trung tính. Không ngâm chân quá 5 phút.
Sau khi rửa lau thật khô da và các kẽ ngón chân, có thể dùng bột tal để làn trơn da chân. Nếu da chân bị khô sử dụng kem làm ẩm da (lưu ý bệnh nhân không được bôi kem vào kẽ ngón chân).
Phòng tránh các vết bỏng
Kiểm tra nhiệt độ nước trước khi tắm rửa bằng cách dùng nhiệt kế hoặc mu tay, khuỷu tay. Nhiệt độ nước không nóng quá cũng không lạnh quá. Khoảng 37ºC là tốt nhất.
Không sưởi ấm chân bằng các phương pháp như sưởi bằng lò than, sưởi bằng viên gạch nung nóng; không dùng nước nóng để xông hơi bàn chân hoặc ngâm chân; không đốt lá ngải hơ chân; tắt chăn điện…vì dễ gây bỏng.
Thoa kem chống nắng lên chỗ da để trần khi đi ra nắng
Nếu chân có vết chai chân hoặc sẹo
Người bệnh không được tự ý cắt vết chai sẹo mà phải đến gặp bác sỹ
Chăm sóc móng chân
Không để móng chân mọc quá dài
Cách cắt móng chân:
- Nếu thị lực kém nên nhờ người thân trong gia đình cắt móng chân
- Cắt móng chân ngay sau khi tắm, khi đó móng sẽ mềm và dễ cắt
- Cắt móng chân theo đường ngang. Tránh cắt móng sâu vào phía trong. Dùng giũa để giũa những góc sắc nhọn và những cạnh thô ráp.
- Không được dùng những vật sắc nhọn đào sâu dưới móng chân hoặc da quanh móng
- Phải giũa những móng chân dày
Mang giầy, tất phù hợp với bàn chân
Tất: Nên chọn tất bằng len hoặc cotton, tất có độn bông, mũi tất không chật, đường may nổi không thô, ráp. Tất cao đến đầu gối không được khuyên dùng
Giầy:
- Chọn giày rộng và sâu ở phần mũi, có đế cao su dày, gót không cao, đệm gót chắc chắn, buộc dây hoặc băng dán, lót trong nhẵn.
- Nên mua giày vào buổi chiều
- Khi thử giày, người bệnh phải đo cả hai chân, đứng để thử giày
- Không bao giờ đi giày mới cả ngày.
- Không bao giờ được đi chân trần
Nếu chân bị nhiễm trùng
Sát trùng vết thương và đến bệnh viện khám ngay
Giữ cho mạch máu được lưu thông
- Người bệnh nên đặt chân lên ghế theo tư thế nằm ngang khi ngồi xuống
- Không bắt chéo chân trong thời gian dài.
- Không đi những đôi tất chật hoặc thắt nút quanh cổ chân.
- Cử động ngón chân trong 5’ từ 2-3 lần trong ngày. Tập vận động bàn chân hàng ngày để tăng lưu thông mạch máu ở bàn chân như: đi bộ, đạp xe…
Có lối sống lành mạnh
Người bệnh đái tháo đường cần tuân thủ tốt chế độ ăn, tập luyện hợp lý, thực hiện thuốc và tái khám theo đúng chỉ định của bác sĩ, biết cách theo dõi đường huyết, không hút thốc lá, …để quản lý tốt bệnh đái tháo đường, qua đó phòng ngừa các biến chứng có thể xảy ra
Nên đến gặp bác sỹ khi:
- Có vết loét mà không bắt đầu lành trong vòng 2 tuần.
- Có móng chân quặp rất dày hoặc có xu hướng tách đôi khi cắt.
- Có các cục chai chân, các vết xước hoặc các vấn đề khác mà không giải quyết được.
