Van hai lá nằm thông giữa tâm thất trái và tâm nhĩ trái, cho phép máu đi một chiều từ nhĩ trái xuống thất trái. Dòng máu từ thất trái qua van động mạch chủ vào động mạch chủ đưa máu đi nuôi cơ thể. Hở van tim hai lá là một trong những dạng hở van tim thường gặp. Với người bệnh bị hở van hai lá, máu bị phụt ngược trở lại tâm thất và gây thiếu máu đi nuôi cơ thể. Trái tim lúc này phải tăng cường co bóp để đáp ứng đủ máu, về lâu dài có thể dẫn tới suy tim sung huyết.
Các mức độ và triệu chứng của bệnh hở van tim hai lá
Hở van tim hai lá 1/4
Hở van tim hai lá 1/4 được coi là mức độ nhẹ nhất, tỷ lệ hở khoảng 20%. Nếu là hở van sinh lý sẽ không có triệu chứng và không cần phải điều trị. Nếu là hở van bệnh lý, người bệnh sẽ cảm thấy mệt mỏi, khó thở, đau ngực. Lúc này, cần dùng thuốc để kiểm soát triệu chứng.
Hở van tim hai lá 2/4
Hở van tim hai lá 2/4 được coi là mức độ trung bình. Tỷ lệ hở 21-40%. Ở mức độ này ít khi có chỉ định phải thay van, nhưng bệnh dễ diễn tiến sang mức độ nặng hơn. Nếu hở van hai lá 2/4 đi kèm hở van 3 lá, van động mạch chủ hoặc có kèm tăng huyết áp, bệnh mạch vành… thì tình trạng sẽ nguy hiểm hơn nhiều.
Hở van tim hai lá 3/4
Với tỷ lệ hở lớn trên 40%, bệnh ở mức độ nặng. Giai đoạn này người bệnh sẽ cảm thấy khó thở, đau thắt ngực, đánh trống ngực, mệt mỏi, ho khan. Các triệu chứng xuất hiện cùng lúc, thường xuyên. Nhiều trường hợp hở van hai lá 3⁄4 cần phải thay van tim.
Đau thắt ngực thường xuyên xuất hiện ở bệnh nhân hở van 2 lá 3/4
Hở van tim hai lá 4/4
Đây là mức độ hở van nặng nhất, người bệnh có nguy cơ tử vong cao do suy tim, rối loạn nhịp, phù phổi cấp và các cơn hen tim cấp tính. Trong trường hợp này người bệnh cần điều trị tích cực hoặc can thiệp thay van tim.
Các biến chứng nguy hiểm của bệnh hở van tim hai lá
Sự nguy hiểm mà bệnh hở van tim hai lá gây ra phụ thuộc vào mức độ hở van, các triệu chứng, biến chứng đi kèm. Ở mức độ nhẹ, bệnh không đáng lo ngại, nhưng hở van nặng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm sau:
Suy tim
Khi hở van hai lá, để đáp ứng lượng máu bình thường cho cơ thể, tim phải hoạt động nhiều hơn mới đủ cung cấp máu nuôi dưỡng cơ thể. Tình trạng này diễn ra lâu dài sẽ làm cho tim bị suy yếu và dẫn tới suy tim khiến người bệnh bị hạn chế rất nhiều trong sinh hoạt hằng ngày, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống người bệnh.
Hở van hai lá lâu ngày có thể dẫn tới suy tim
Rung tâm nhĩ
Ứ máu lâu ngày tại tâm nhĩ trái có thể gây giãn buồng tim, dẫn đến những rối loạn bất thường làm tim đập nhanh, hỗn loạn. Nguy hiểm hơn là sự hình thành cục máu đông gây ra đột quỵ, nhồi máu cơ tim…
Tăng áp động mạch phổi
Do máu từ phổi khó trở về tim gây tăng áp lực tại động mạch phổi, lâu dài có thể gây phù phổi hoặc tăng nguy cơ suy tim phải.
>> Xem thêm: Hỗ trợ điều trị bệnh mạch vành, đau thắt ngực hiệu quả
Điều trị và phòng ngừa biến chứng hở van hai lá như thế nào?
Hở van tim khó có thể chữa khỏi, nhưng người bị hở van tim có thể giảm thiểu được sự nguy hiểm nếu có được phương pháp đúng cách. Điều trị hở van tim hai lá cần đảm bảo mục tiêu cải thiện chức năng của tim, giảm thiểu triệu chứng và hạn chế biến chứng có thể xảy ra.
Tùy thuộc vào mức độ hở van, triệu chứng đi kèm, nguyên nhân gây bệnh và các bệnh mắc kèm của bệnh nhân, một số phương pháp được áp dụng để điều trị và phòng ngừa biến chứng bệnh hở van tim hai lá như sau:
Điều trị bằng thuốc:
Các thuốc điều trị có tác dụng làm giảm triệu chứng suy tim, giảm bớt gánh nặng cho tim và tránh các biến chứng như hình thành huyết khối trong tim hoặc nhiễm khuẩn van hai lá. Các thuốc hạ huyết áp, mỡ máu, chống đông, thuốc lợi tiểu, thuốc giảm nhịp tim được áp dụng tùy vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
Ăn uống khoa học:
Người bệnh hở van tim nên ăn những thực phẩm/món ăn tốt cho tim mạch như cá, ngũ cốc nguyên hạt, rau củ quả. Không nên ăn quá mặn, hạn chế thực phẩm nhiều chất béo.
Phẫu thuật:
Phẫu thuật thay van là biện pháp cần thiết với bệnh nhân có tổn thương van tim không thể sửa chữa
Sửa van tim, thay van là giải pháp trong các trường hợp hở van hai lá mức độ nặng và rất nặng, sử dụng thuốc không kiểm soát được triệu chứng.
DS Phan Hiền
