Có những buổi sáng thức dậy, bạn thấy rất thoải mái và vui vẻ bởi có giấc mơ đẹp trong đêm. Cũng có những ngày, bạn tỉnh dậy với tâm trạng vô cùng tồi tệ và sợ hãi do cơn ác mộng đêm qua. Vậy những giấc mơ gây ảnh hưởng thế nào đến chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tổng thể của chúng ta?
Cấu trúc của giấc ngủ sinh lý là một chuỗi lặp lại hai chu kỳ: mắt cử động nhanh (REM – rapid eye movement) và mắt cử động chậm (NREM – non-rapid eye movement) luân chuyển mỗi 90 phút.
NREM – Chu kỳ mắt cử động chậm
Chu kỳ này chiếm 75% thời lượng mỗi đêm, bắt đầu từ lúc cơ thể chìm vào giấc ngủ. NREM gồm 4 giai đoạn:
Giai đoạn 1: Là khoảng thời gian từ lúc tỉnh đến lúc chìm vào giấc ngủ.
Giai đoạn 2: Bắt đầu ngủ
- Bắt đầu mất ý thức về những thứ xung quanh
- Nhịp thở và nhịp tim ở mức bình thường
- Thân nhiệt hạ
Giai đoạn 3, 4: Là giai đoạn ngủ sâu nhất và cơ thể được phục hồi nhiều nhất
- Huyết áp hạ
- Nhịp thở giảm
- Cơ được thư giãn
- Tăng cung cấp máu tới cơ
- Mô và tế bào tự sửa chữa, phát triển
- Phục hồi năng lượng
- Giải phóng các loại hormone, ví dụ: hormone tăng trưởng.
REM – Chu kỳ mắt cử động nhanh
Chu kỳ này chiếm 25% thời lượng mỗi đêm.
- Cung cấp năng lượng cho não và cơ thể
- Hỗ trợ cho các hoạt động ban ngày
- Não hoạt động và những giấc mơ xuất hiện.
Bất kể bạn có nhớ hay không, giấc mơ vẫn luôn là một phần của giấc ngủ. Mỗi người thường mơ khoảng 2 giờ mỗi đêm. Giấc mơ có thể đến vào bất kỳ giai đoạn nào của giấc ngủ, mặc dù thường sống động nhất ở giai đoạn REM.
Vậy những giấc mơ có ảnh hưởng đến giấc ngủ không?
Câu trả lời là có. Không những ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ, giấc mơ còn ảnh hướng đến thể chất và tinh thần của bạn trong ngày hôm sau.
Cơn ác mộng gây ảnh hưởng gì?
Những giấc mơ dữ mà bạn gặp phải trong đêm không những ảnh hưởng đến giấc ngủ mà còn để lại hậu quả lâu dài hơn. Rất khó để ngủ lại sau khi bạn bị thức giấc bởi cơn ác mộng, thậm chí những hình ảnh đáng sợ trong mơ còn ảnh hưởng đến cảm xúc và hành vi của bạn trong những ngày tiếp theo.
Những cơn mộng mị có làm thay đổi cấu trúc giấc ngủ không?
Bất kể bạn cảm thấy như thế nào, những giấc mơ cũng không có tác động đáng kể đến cấu trúc giấc ngủ, điều này có nghĩa là chúng không làm thay đổi khoảng thời gian của mỗi chu kỳ hoặc số lần bạn thức giấc.
Những cơn ác mộng này có thể gây kéo dài thời gian bạn ngủ trở lại và gây trở ngại khi chuyển từ giai đoạn NREM sang REM. Điều này có thể khiến cơ thể bạn mỏi mệt sau khi thức giấc vào sáng hôm sau.
Ngủ ngon có phải là mơ những giấc mơ đẹp?
Quan hệ giữa chất lượng giấc ngủ và chất lượng giấc mơ giống như mối quan hệ giữa con gà và quả trứng: không xác định được cái nào có trước. Các nghiên cứu cho thấy, những người ngủ ngon thường mô tả giấc mơ của họ nhiều niềm vui hơn so với những người bị mất ngủ.
Những giấc mơ có phản ánh hiện thực?
Nội dung xuất hiện trong giấc mơ của bạn thường liên quan đến những điều bạn đã trải qua trong cuộc sống hằng ngày. Nếu bạn ít căng thẳng và nhiều niềm vui thì bạn cũng sẽ thường có những giấc mơ đẹp. Ngược lại, nếu bạn bị quá nhiều áp lực và căng thẳng trong cuộc sống thường ngày, bạn sẽ thường mơ những điều tiêu cực và chất lượng giấc ngủ giảm sút mỗi đêm.
Vì lý do đó, mặc dù bạn không thể kiểm soát giấc mơ một cách trực tiếp nhưng bạn có thể thực hiện nhiều biện pháp để giảm căng thẳng (như ngồi thiền, đọc sách, nghe nhạc hoặc làm bất kỳ điều gì mà bạn thích…). Điều này sẽ giúp ích rất nhiều trong việc cải thiện chất lượng giấc ngủ của bạn vào ban đêm.
Tài liệu tham khảo
“The science of sleep: Do dreams affect how well you sleep”, National Sleep Foundation, accessed date: 10th December 2019
