Ai cũng biết Covid-19 có thể lây lan khi tiếp xúc gần với người bị nhiễm, nhưng bạn có biết ở trong môi trường nào thì nguy cơ sẽ cao hơn và người nhiễm bệnh bắt đầu truyền virus từ lúc nào?
Covid-19 lây lan giữa người với người như thế nào?
Covid-19 là do virus SARS-CoV-2 gây ra, chúng lây lan giữa người với người theo nhiều cách khác nhau.
Các bằng chứng hiện tại cho thấy virus lây lan chủ yếu qua các cách sau:
- Trò chuyện gần nhau: Virus có thể lây lan từ miệng hoặc mũi của người bị bệnh dưới dạng các hạt chất lỏng nhỏ khi họ ho, hắt hơi, nói, hát hoặc thở. Sau đó, người khác có thể bị nhiễm virus khi các hạt truyền nhiễm đi qua không khí được hít phải ở cự ly ngắn hoặc nếu các hạt truyền nhiễm tiếp xúc trực tiếp với mắt, mũi, hoặc miệng.
- Đưa tay dính virus lên mắt, mũi, miệng: Mọi người cũng có thể bị nhiễm khi đưa tay chạm vào mắt, mũi hoặc miệng sau khi chạm vào các bề mặt hoặc đồ vật đã bị nhiễm virus.
- Ở nơi thông gió kém hoặc không gian kín đông người: Điều này là do các hạt nhỏ mang virus có thể lơ lửng trong không khí.
Covid-19 có thể lây lan dễ dàng hơn khi nào?
Bất kỳ tình huống nào mà mọi người ở gần nhau trong thời gian dài đều làm tăng nguy cơ lây truyền. Các vị trí trong nhà, đặc biệt là những nơi có hệ thống thông gió kém thường làm tăng nguy cơ lây lan hơn so với ngoài trời. Các hoạt động khiến nước bọt bắn ra ngoài nhiều hơn như hát, ho hoặc thở mạnh khi tập thể dục cũng làm tăng nguy cơ lây truyền.
Nên nhớ 3 tình huống làm tăng nguy cơ như sau:
- Những nơi đông đúc
- Nói chuyện rất gần nhau
- Không gian kín với hệ thống thông gió kém
Nếu có cả 3 điều này thì nguy cơ lây lan Covid-19 đặc biệt cao.
Chính vì lý do này, nên các cơ sở điều trị Covid-19 có nguy cơ nhiễm chéo cao. Những người bị bệnh có thể tạo ra những giọt rất nhỏ (khi ho hoặc hắt hơi), những giọt này lơ lửng trong không khí trong thời gian dài hơn và lan rộng ra ngoài khoảng cách trò chuyện (thường là 1 m). Đây là lý do tại sao nhân viên y tế cần được bảo vệ kỹ như mặc quần áo bảo hộ và thực hiện nghiêm các quy trình phòng tránh lây nhiễm.
Khi nào người nhiễm bệnh truyền virus?
Cho dù họ có triệu chứng hay không, những người bị nhiễm bệnh vẫn có thể lây truyền virus sang người khác.
Dữ liệu trong phòng thí nghiệm cho thấy rằng những người bị nhiễm dường như dễ lây nhiễm nhất ngay trước khi họ xuất hiện các triệu chứng (cụ thể là 2 ngày trước khi xuất hiện các triệu chứng) và giai đoạn đầu của bệnh. Những người xuất hiện các triệu chứng nặng có thể lây nhiễm lâu hơn.
Mặc dù một người không có triệu chứng bệnh có thể truyền virus cho người khác, nhưng vẫn chưa rõ mức độ truyền như thế nào. Các nhà nghiên cứu vẫn đang tiến hành các nghiên cứu để giải đáp cho câu hỏi này.
Sự khác biệt giữa người không có triệu chứng hoặc tiền triệu chứng là gì?
Cả hai thuật ngữ đều đề cập đến những người không có triệu chứng. Sự khác biệt là “không có triệu chứng” dùng để chỉ những người bị nhiễm bệnh nhưng không thấy xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào, trong khi “tiền triệu chứng” dùng để chỉ những người bị nhiễm bệnh chưa xuất hiện các triệu chứng trong thời điểm hiện tại, nhưng sau đó lại xuất hiện triệu chứng.
>> Xem thêm Rát họng ho khan có phải đã mắc Covid-19?
Làm cách nào để giảm nguy cơ nhiễm Covid-19?
Bạn có thể làm nhiều điều để giữ an toàn cho bản thân và những người thân yêu của mình khỏi COVID-19.
Thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Y tế
Luôn theo dõi các tin tức của Bộ Y tế để thực hiện các biện pháp theo đúng hướng dẫn.
Luôn giữ khoảng cách
Tránh xa người khác ít nhất 1m, ngay cả khi họ không có vẻ bị bệnh, vì mọi người có thể nhiễm virus mà không có triệu chứng.
Đeo khẩu trang
Đeo khẩu trang ba lớp vừa vặn, đặc biệt khi bạn không thể ở khoảng cách xa hoặc khi bạn đang ở trong nhà. Làm sạch tay trước khi đeo và tháo khẩu trang.
Tránh những nơi đông người, không gian kín
Những vị trí kém thông thoáng, không gian kín thường dễ lây nhiễm bệnh. Thông gió rất quan trọng trong việc phòng ngừa lây nhiễm. Nếu ở trong nhà, hãy mở cửa sổ để không khí lưu thông.
Tránh chạm vào các bề mặt
Tất cả mọi người nên tránh chạm tay vào các bề mặt nếu không cần thiết. Đặc biệt là ở những nơi công cộng hoặc cơ sở y tế, phòng trường hợp người bị nhiễm Covid-19 đã chạm vào chúng. Ở nhà và văn phòng, cần làm sạch bề mặt thường xuyên bằng chất khử trùng.
Luôn giữ tay sạch
Thường xuyên rửa tay sạch bằng xà phòng và nước, hoặc dung dịch sát khuẩn tay có cồn. Nếu có thể, hãy mang theo dung dịch sát khuẩn tay bên mình và sử dụng nó thường xuyên.
Che miệng khi ho và hắt hơi
Che bằng khuỷu tay hoặc khăn giấy, vứt ngay khăn giấy đã sử dụng vào thùng rác kín. Sau đó rửa tay hoặc dùng cồn xoa tay.
Tiêm vaccine phòng Covid-19
Khi đến lượt, hãy tiêm phòng Covid-19 đầy đủ. Thực hiện theo hướng dẫn và khuyến cáo của địa phương về tiêm chủng.
Tránh ra ngoài (nếu có thể)
Tránh đi du lịch đến những nơi đông người ở những nơi Covid-19 có thể lây lan trong không khí. Điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn hoặc người trong gia đình lớn tuổi hoặc có bệnh nền.
Ưu tiên mua hàng online hơn là mua hàng trực tiếp để tránh tiếp xúc.
Nếu có dấu hiệu bị Covid-19 cần làm gì?
Nếu bạn bị bệnh Covid-19 hoặc nghi ngờ bị nhiễm bệnh, hãy làm theo các bước dưới đây để chăm sóc bản thân và giúp bảo vệ những người khác trong gia đình và cộng đồng.
- Mua que test nhanh, nếu dương tính cần báo cho cơ quan y tế để được test PCR
- Ở nhà (trừ khi được nhập viện điều trị)
- Theo dõi các triệu chứng, nhớ ghi chép các chỉ số quan trọng (nhiệt độ cơ thể, nhịp thở, nhịp tim, huyết áp, chỉ số oxy trong máu…)
- Ở phòng riêng, không tiếp xúc với người khác
- Đeo khẩu trang che mũi và miệng khi ở gần những người khác
- Che miệng khi ho và hắt hơi
- Rửa tay thường xuyên
- Làm sạch các bề mặt thường xuyên chạm tay vào mỗi ngày
- Tránh dùng chung các vật dụng cá nhân trong nhà
- Nếu các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn, hãy gọi cho bác sĩ hoặc bệnh viện trước khi đến khám.
Vân Anh
