Vắc xin Covid-19 hiện đang được tiến hành tiêm chủng cho trẻ nhỏ từ 12 đến 15 tuổi tại Hoa Kỳ và một số quốc gia khác. Dưới đây là những điều phụ huynh và trẻ em cần biết về tính an toàn và hiệu quả của vắc xin cũng như các tác dụng phụ có thể xảy ra.
Loại vắc xin Covid-19 nào đã được phê duyệt cho trẻ em?
Ở Mỹ, cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cho phép sử dụng khẩn cấp vắc xin Pfizer-BioNTech Covid-19 cho trẻ em từ 12 – 15 tuổi. FDA cũng phê duyệt vắc xin này để ngăn ngừa Covid-19 cho người từ 16 tuổi trở lên.
Tuy nhiên, ở Việt Nam cho tới tháng 9/2021 Bộ Y tế chưa cấp phép cho loại vắc xin nào phòng Covid-19 cho trẻ dưới 18 tuổi.
Vắc xin Pfizer-BioNTech Covid-19 yêu cầu hai mũi tiêm cách nhau 21 ngày. Tuy nhiên, liều thứ 2 có thể được tiêm cách liều đầu trong vòng 6 tuần vẫn đảm bảo có hiệu quả.
Nghiên cứu chỉ ra rằng vắc xin Pfizer-BioNTech Covid-19 có hiệu quả 100% trong việc ngăn ngừa Covid-19 ở trẻ nhỏ từ 12 – 15 tuổi. Vắc xin có hiệu quả 91% trong việc ngăn ngừa bệnh nặng khi nhiễm Covid-19 ở những người từ 16 tuổi trở lên. Nghiên cứu ban đầu cũng cho thấy vắc xin có hiệu quả tới 96% trong ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng khi nhiễm Covid-19 biến thể delta gây ra. Đây là biến thể phổ biến nhất trên thế giới hiện nay.
Vắc xin Covid-19 được nghiên cứu trên trẻ nhỏ 12 – 15 tuổi như thế nào?
Nghiên cứu thử nghiệm vắc xin trên 2.200 trẻ nhỏ ở Mỹ độ tuổi từ 12 – 15 tuổi. Trong nhóm này, khoảng một nửa trẻ được tiêm vắc xin Covid-19 Pfizer-BioNTech. Những trẻ khác được tiêm một mũi thuốc không hoạt động.
Một tuần sau khi tiêm liều thuốc thứ hai, nghiên cứu cho thấy không có trường hợp nào mắc Covid-19 trong 1.005 trẻ được tiêm vắc xin Pfizer-BioNTech. Trong số 978 trẻ được dùng giả dược có 16 trường hợp mắc Covid-19. Trong khi trước khi tham gia thử nghiệm thì không có trẻ nào dương tính với Covid-19. Kết quả cho thấy vắc xin này có hiệu quả 100% trong ngăn ngừa Covid-19 ở nhóm tuổi này.
Tác dụng phụ khi tiêm vắc xin Covid-19 Pfizer-BioNTech cho trẻ em nhóm tuổi từ 12 – 15 tuổi
Trẻ em từ 12 đến 15 tuổi khi tiêm vắc xin Covid-19 sẽ có các tác dụng phụ tương tự như người từ 16 tuổi trở lên. Các tác dụng phụ được báo cáo phổ biến bao gồm:
- Đau nơi tiêm thuốc
- Mệt mỏi
- Đau đầu
- Ớn lạnh
- Đau cơ
- Sốt cao
- Đau khớp
Tương tự như người lớn, trẻ nhỏ cũng có tác dụng phụ thường kéo dài từ 1 đến 3 ngày. Nhiều thanh thiếu niên đã báo cáo những tác dụng phụ này, ngoại trừ đau tại chỗ tiêm sau khi tiêm liều thứ hai. Tuy nhiên, phần lớn người tiêm đều không gặp tác dụng phụ sau tiêm.
Sau khi trẻ được tiêm vắc xin Covid-19, trẻ sẽ được theo dõi trong vòng 15 tới 30 phút để xem có bị dị ứng hay không để điều trị kịp thời.
Bố mẹ nên lưu ý không được tự ý cho trẻ uống thuốc giảm đau không kê đơn trước khi tiêm chủng để ngăn ngừa tác dụng phụ. Tuy nhiên có thể cho bé uống thuốc sau khi tiêm nếu bé xuất hiện tác dụng phụ như sốt cao.
Vắc xin Covid-19 có ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch không?
Tại Hoa Kỳ, đã có sự gia tăng các trường hợp bị viêm cơ tim và viêm ngoài màng tim sau khi tiêm vắc xin Covid-19 mRNA, đặc biệt ở nam thanh niên và thanh niên từ 16 tuổi trở lên.
Viêm cơ tim là tình trạng viêm của cơ tim, trong khi viêm màng ngoài tim là tình trạng viêm của lớp niêm mạc bên ngoài tim. Những trường hợp gặp tác dụng phụ này là rất hiếm.
Trong các tác dụng phụ sau khi tiêm chủng được báo cáo lại thì vấn đề thường gặp sau khi tiêm vắc xin mũi thứ hai nhiều hơn là mũi đầu và thường gặp trong vài ngày sau khi tiêm. Hầu hết những người được tiêm chỉ cần được chăm sóc đều nhanh chóng cảm thấy khỏe hơn. Một số triệu chứng cần chú ý như:
- Tức ngực
- Khó thở
- Tim đập nhanh hoặc đập thình thịch
Nếu bạn hoặc con bạn có bất kỳ triệu chứng nào khác lạ trong vòng một tuần lễ sau khi tiêm chủng Covid-19 cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế.
Nghiên cứu về tác dụng lâu dài khi tiêm chủng vắc xin Covid-19 để phòng nhiễm bệnh
Do các thử nghiệm lâm sàng vắc xin Covid-19 chỉ bắt đầu từ mùa hè năm 2020 nên vẫn chưa rõ liệu vắc xin có mang lại hiệu quả dài lâu hay không. Tuy nhiên, đối với các loại vắc xin khác thì hiếm khi có tác dụng lâu dài.
Có một nhóm trẻ nhỏ từ 12 đến 15 tuổi đăng ký tham gia nghiên cứu lâm sàng vắc xin Covid-19 Pfizer-BioNTech đang diễn ra để theo dõi về độ an toàn trong ít nhất hai tháng sau khi được tiêm liều vắc xin thứ hai.
Một phần của yêu cầu cấp phép sử dụng khẩn cấp vắc xin Covid-19 đầu tiên năm 2020 của công ty Pfizer đã lên kế hoạch để giám sát an toàn sau khi tiêm.
Trẻ nhỏ nhiễm Covid-19 thường không tiến triển nặng, tại sao vẫn cần phải tiêm vắc xin?
Tiêm vắc xin Covid-19 sẽ giúp cho trẻ không bị nhiễm vi rú cũng như phần nào giảm lây nhiễm vi rút ra cộng đồng. Và nếu sau khi tiêm trẻ vẫn nhiễm bệnh thì sẽ ngăn bệnh tiến triển nặng.
Cơ chế phòng bệnh của vắc xin Covid-19 Pfizer hoạt động
Vắc xin Covid-19 Pfizer-BioNTech sử dụng thông tin RNA (mRNA). Các nhà nghiên cứ vắc xin mRNA trong nhiều thập kỷ.
Coronavirus có cấu trúc giống như gai trên bề mặt của chúng được gọi là protein S. Vắc xin COVID-19 mRNA cung cấp hướng dẫn cho các tế bào miễn dịch về cách tạo ra một đoạn protein S vô hại. Sau khi tiêm chủng, các tế bào bắt đầu tạo ra các mảnh protein và hiển thị chúng trên bề mặt tế bào. Hệ miễn dịch nhận ra protein và bắt đầu xây dựng phản ứng miễn dịch và tạo ra kháng thể. Khi các mảnh protein được tạo thành, các tê bào sẽ phá vỡ các hướng dẫn và loại bỏ chúng.
Nên nhớ mRNA trong vắc xin không xâm nhập vào nhân tế bào, nơi DNA được lưu trữ.
>> Xem thêm Ngứa họng không ho liệu có nhiễm Covid-19 không?
Sau khi tiêm chủng trẻ em nên làm gì?
Trẻ nhỏ được tiêm chủng đầy đủ sẽ có thể quay lại học tập trực tiếp thay vì học online trong đại dịch.
Sau khi tiêm chủng 2 tuần thì người được tiêm được coi đã đảm bảo đủ an toàn để tham gia các hoạt động cộng đồng bình thường.
Hãy nhớ rằng, tiêm chủng Covid-19 chính là cách giúp bảo vệ hầu hết chúng ta khỏi nhiễm bệnh. Nếu có cơ hội hãy cho trẻ tiêm vắc xin sớm nhất có thể.
Đào Tâm
