Ung thư da – những thay đổi bất thường ở lớp ngoài của da – là loại ung thư phổ biến nhất trên thế giới. Thông thường ung thư da sẽ được chữa khỏi nhưng đây vẫn là căn bệnh dành được sự quan tâm lớn vì mức độ ảnh hưởng của nó. Có tới 50% người da trắng trên 65 tuổi từng có u trên da. Phòng tránh ung thư da thì đơn giản nhất chính là bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời và tia cực tím.
Mỗi khối u ác tính sẽ xuất hiện trên bề mặt da theo thời gian. Do đó hầu hết bạn sẽ dễ dàng phát hiện được bệnh ung thư da ngay từ giai đoạn đầu dễ dàng điều trị hết.
Các loại ung thư da
Ung thư da có thể phân làm hai loại chính: u ác tính và u lành tính. Trong đó:
U lành tính
Loại ung thư da phổ biến nhất là ung thư biểu mô tế bào đáy và ung thư biểu mô tế bào vảy, đều là những loại khối u không hiếm gặp và thường không đe dọa tính mạng. Do các dạng ung thư này phát triển chậm, hiếm lan ra ngoài vùng da, dễ dàng phát hiện và thường được chữa khỏi. Ung thư biểu mô tế bào cơ bản chiếm tới 75% các ca bị ung thư da có sự phát triển chậm nhất. Ung thư biểu mô tế bào vẩy có phần nguy hiểm hơn và dễ lan rộng.
Một số tăng trưởng trên da không phải ung thư có thể phát triển thành ung thư. Phổ biến nhất là các mảng Keratoses actinic – các mảng màu đỏ sẫm trên da, khi tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời dễ bị trầy xước và phát triển.
>> Xem thêm Tại sao một số người có tàn nhang?
U ác tính
Một loại khối u ác tính hiếm gặp là sacom Kaposi, có màu tím khi lan rộng ra. Bệnh này liên quan tới hệ miễn dịch yếu và có khả năng phát triển nặng hơn. Người bị bệnh AIDS và người cao tuổi dễ có khuynh hướng mắc phải loại u này.
Một loại khác của ung thư da, loại u ác tính có khả năng đe dọa tính mạng người bệnh. U thường phát triển ở các vùng da tối như trong nốt ruồi hoặc vết chàm đôi khi cũng phát triển ở bề mặt da bình thường. Đối với nam, u ác tính thường xuất hiện trên đầu, cổ, giữa vai và hông. Đối với phụ nữ thì u ác tính thường xuất hiện ở cánh tay và chân.
Ung thư da ác tính rất dễ phát hiện và thường được chữa khỏi nếu điều trị từ sớm. Tuy nhiên, các loại u ác tính sẽ phát triển nhanh hơn các loại u da lành tính khác. Ngoài ra u ác tính trên da có khả năng lan ra các bộ phận khác của cơ thể như xương và não bộ. Khi đó thì việc điều trị được là rất khó và nguy cơ tử vong rất cao.
Nguyên nhân gây ra ung thư da
Việc tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời là nguyên nhân chính gây ra ung thư da. Ánh sáng mặt trời có tia cực tím (UV) có khả năng làm thay đổi DNA trong tế bào da gẫn đến ung thư. Ngoài ra việc thường xuyên dùng đèn chiếu nắng, buống tắm nắng và tia X cũng tạo ra các tia UV gây ra ung thư da.
Ung thư biểu mô tế bào cơ bản và ung thư biểu mô tế bào vẩy liên quan tới việc tiếp xúc với ánh mặt trời kéo dài. U ác tính được cho là liên quan tới tình trạng cháy nắng phồng rộp da, chỉ một lần cháy năng từ lúc nhỏ cũng gây ra nguy cơ u ác tính trong tương lai cho bạn.
Ngoài ra, việc làm việc ở môi trường chứa hóa chất hoặc ô nhiễm cũng có khả năng gây ung thư đặc biệt bệnh ung thư da nonmelanonma. Các chất dễ gây ung thư gồm:
- Nhựa than
- Radium (Chất phóng xạ)
- Thuốc trừ sâu có chứa hợp chất asen vô cơ
Đối tượng dễ bị ung thư da
Người có da trắng sẽ dễ bị ung thư da hơn những người da tối màu. Bởi người da trắng thường có ít lượng melanin bảo vệ trên da.
Người có nhiều tàn nhang hoặc nốt ruồi có khả năng bị ung thư da ác tính. Những người da đen cũng có khả năng bị ung thư da nhưng rất hiếm và thường gặp ở những vùng da sáng hơn trên cơ thể như lòng bàn chân, dưới móng tay, móng chân.
Ngoài ra, môi trường sống cũng là một yếu tố ảnh hưởng tới khả năng mắc ung thư da của bạn hơn. Những nơi có ánh nắng gay gắt thường có tỷ lệ người ung thư da lớn hớn. Đặc biệt bệnh phổ biến đối với người da trắng di cư từ vùng ít nắng sang vùng nhiều nắng, tiêu biểu là ở Úc.
Bệnh ung thư da xảy ra ở nam giới nhiều gấp 3 lần phái đẹp. Bạn cũng sẽ có nguy cơ ung thư da khi tuổi tác tăng dần. Hầu hết mọi người được chuẩn đoán ung thư da trong độ tuổi từ 45 đến 54 tuổi. Ngoài ra, yếu tố di truyền cũng tác động tới khả năng bị ung thư da của bạn.
>> Xem thêm Tổng quan về bệnh viêm da cơ địa và triệu chứng
Giải pháp điều trị ung thư da
Việc phát hiện và điều trị ung thư da nhanh chóng là cách chữa khỏi bệnh tốt nhất. Bác sĩ sẽ khám để biết được ung thư da của bạn đang có là loại nào và đã lan tới đâu. Sau đó, bạn sẽ được đưa ra phác đồ điều trị phù hợp cho bệnh.
Bác sĩ sẽ sử dụng một hoặc nhiều cách để loại bỏ, tiêu diệt hoặc ngăn chặn tế bào ung thư phát triển như:
- Phẫu thuật
- Liệu pháp lạnh
- Bức xạ
- Hóa trị hoặc hóa trị liệu
- Liệu pháp laser
Nếu những cách điều trị thông thường không mang lại hiệu quả hoặc gây khó khăn cho bạn thì có thể thử chữa bằng các thử nghiệm lâm sàng. Các thử nghiệm này có thể điều trị ung thư hiệu quả và ít tác dụng phụ hơn.
Khi bạn đã bị ung thư da các dạng như ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy thì bạn rất có khả năng bị lại. Do đó, bạn nên duy trì thói quen kiểm tra sức khỏe da thường xuyên.
