Sâu răng có thể dẫn đến viêm tủy răng gây đau đớn dữ dội, hôi miệng, rụng răng… Bởi vậy, ngay khi phát hiện sâu răng, cần điều trị ngay tránh để biến chứng nặng.
Sâu răng là gì?
Sâu răng là những vùng tổn thương vĩnh viễn trên bề mặt cứng của răng, phát triển thành những khe hở hoặc lỗ nhỏ li ti. Sâu răng do kết hợp nhiều yếu tố như vi khuẩn trong miệng, ăn vặt thường xuyên, hay ăn đồ có đường và không vệ sinh răng miệng kỹ.
Sâu răng khá phổ biến ở trẻ em, người trưởng thành và người lớn tuổi. Bất kỳ ai có răng đều có nguy cơ sâu răng kể cả trẻ sơ sinh.
Nếu không điều trị sâu răng sớm thì phần sâu sẽ mở rộng và ảnh hưởng tới sự tồn tại của răng. Khi sâu răng nặng có thể gây đau răng nghiêm trọng và gây mất răng. Khám nha khoa định kỳ và duy trì thói quen đánh răng hàng ngày, dùng chỉ nha khoa sau khi ăn là cách bảo vệ tốt nhất để tránh sâu răng.
Dấu hiệu sâu răng dễ nhận biết
Các dấu hiệu và triệu chứng khi bị sâu răng sẽ khác nhau tùy vào mức độ và vị trí răng sâu. Khi mới bị sâu răng có thể không hề có bất kỳ biểu hiện này. Khi vệt sâu đã lớn hơn bạn sẽ cảm thấy:
- Đau răng, đau ở vùng hàm mà không rõ nguyên nhân
- Ê buốt răng
- Đau nhẹ đến buốt khi ăn đồ ngọt, đồ nóng hoặc lạnh
- Các lỗ hoặc vết rỗ có thể nhìn thấy trên răng
- Có vệt màu nâu, đen trên bề mặt của răng
- Đau răng khi cắn
Nguyên nhân gây đau răng khi sâu răng
Sâu răng là một quá trình xảy ra theo thời gian. Cụ thể là do:
- Các mảng bám trên răng: Mảng bám răng là lớp màng dính trong suốt bao phủ răng. Do bạn ăn nhiều đường, nhiều tinh bột và không vệ sinh răng miệng kỹ. Khi đường và tinh bột không được làm sạch khỏi răng, vi khuẩn nhanh chóng tập trung và hình thành mảng bám. Mảng bám trên răng có thể cứng lại dưới hoặc đường viền nướu thành cao răng. Cao răng sẽ khiến cho mảng bám khó loại bỏ và tạo lá chắn cho vi khuẩn.
- Mảng bám tấn công răng: Các axit trong mảng bám loại bỏ các khoáng chất trong lớp men bên ngoài. Sự xói mòn gây ra các lỗ nhỏ trên men răng – giai đoạn đầu của sâu răng. Khi men răng bị xói mòn, vi khuẩn và axit có thể phá lớp tiếp theo của răng gọi là ngà răng. Lớp này mềm hơn men răng và ít chịu axit hơn. Trong lớp này có các ống nhỏ li ti thông trực tiếp với dây thần kinh của răng gây ê buốt.
- Quá trình phá răng vẫn tiếp tục: Khi sâu răng phát triển, vi khuẩn và axit tiếp tục di chuyển vào sâu trong răng, vào trong tủy răng có chứa dây thần kinh và mạch máu. Tủy răng bị sưng tấy và kích ứng do vi khuẩn. Do không có khoảng trống cho ổ sưng trong răng, dây thần kinh bên trong răng bị chèn ép gây đau răng. Cảm giác khó chịu kéo dài đến cả bên ngoài chân răng, có thể đau tới tận xương.
>> Xem thêm Viêm nha chu dễ gây mất răng: Cần lưu ý
Nguyên nhân khiến bạn dễ bị sâu răng
Bất kể ai có răng đều dễ bị sâu răng, tuy nhiên có một số yếu tố làm tăng khả năng sâu răng như:
Vị trí răng
Sâu răng thường xảy ra ở những răng hàm phía bên trong. Do những chiếc răng này có nhiều rãnh, lỗ và kẽ, nhiều rễ để có thể nghiền nát thức ăn. Do đó, răng hàm khó được làm sạch hơn những chiếc răng cửa ở phía ngoài.
Ăn một số loại thực phẩm dễ gây sâu răng
Thực phẩm bám lâu trên răng như: sữa, kem, mật ong, đường, soda, hoa quả sấy, bánh ngọt, bánh quy, kẹo ngậm, khoai tây chiên,… làm tăng khả năng sâu răng hơn các thực phẩm dễ bị rửa trôi bởi nước bọt.
Thường xuyên ăn vặt
Khi bạn thường xuyên ăn nhẹ hoặc ăn đồ uống có đường, bạn sẽ cung cấp cho vi khuẩn trong miệng thêm nhiên liệu để tạo ra axit tấn công và làm mòn răng. Thêm vào đó, nếu uống các loại đồ uống có tính axit trong cả ngày thì cũng tạo thêm một lượng axit phủ lên răng liên tục làm mòn men răng.
Cho trẻ bú trước khi đi ngủ và trong khi ngủ
Trẻ bú sữa công thức, nước trái cây hoặc chất lỏng có đường trước khi đi ngủ mà không đánh răng sẽ dễ bị lưu lại trên răng tạo vi khuẩn gây sâu răng. Tình trạng này thường gây sâu răng sữa.
>> Xem thêm Nhận biết thứ tự mọc răng sữa ở trẻ
Đánh răng không đều
Nếu bạn không đánh răng ngay sau khi ăn và sau khi ngủ dậy, mảng bám dễ hình thành trên răng và gây sâu răng.
Trẻ lớn hơn 2 tuổi và người già
Sâu răng dễ gặp ở trẻ lớn hơn 2 tuổi và thanh niên cũng như người lớn tuổi. Khi tuổi tác tăng lên, răng bị mòn và nướu tụt xuống khiến răng dễ sâu hơn. Người lớn tuổi dùng nhiều thuốc trị bệnh mạn tính dễ làm giảm nước bọt và tăng nguy cơ sâu răng.
Bệnh khô miệng
Nước bọt giúp ngăn ngừa sâu răng bằng cách rửa sạch thức ăn và mảng bám trên răng. Các chất có trong nước bọt cũng giúp chống lại axit do vi khuẩn tạo ra. Một số loại thuốc, xạ trị hoặc thuốc hóa trị liệu có thể làm tăng nguy cơ sâu răng do giảm tiết nước bọt.
Mòn miếng trám răng/hàn răng
Qua nhiều năm, chất trám răng có thể bị yếu đi, vỡ hoặc có cạnh gồ ghề. Đây là cơ hội cho các mảng bám tích tụ dễ dàng hơn và khó loại bỏ. Hãy khám nha khoa định kỳ để biết được khi nào mảng trám răng bị mòn để hàn lại.
Phương pháp phòng ngừa sâu răng hiệu quả
Vệ sinh răng miệng tốt chính là cách giúp tránh được sâu răng hiệu quả. Dưới đây là một số mẹo phòng sâu răng bạn nên lưu ý:
- Đánh răng mỗi ngày bằng kem đánh răng chứa fluor: Nên đánh răng ít nhất hai lần một ngày và nếu có thể thì nên đánh răng sau bữa ăn. Nên chọn loại kem đánh răng chứa fluor. Để làm sạch kẽ răng, bạn nên dùng chỉ nha khoa sau khi ăn.
- Súc miệng: Nếu bạn có nguy cơ sâu răng thì nha sĩ có thể khuyên bạn súc miệng bằng nước súc miệng chứa fluor.
- Khám nha khoa định kỳ: Làm sạch mảng bám và khám răng thường xuyên sẽ giúp bạn ngăn ngừa và phát hiện sớm các vấn đề của răng.
- Hàn răng ngay khi sâu: Chất hàn hay trám răng là một lớp phủ nhựa giúp bảo vệ bề mặt nhai của răng. Chúng bịt kín các rãnh và kẽ có xu hướng tích tụ đồ ăn, bảo vệ men răng khỏi mảng bám và axit.
- Tránh ăn vặt: Bất cứ khi nào bạn ăn hoặc uống đồ ngọt thì bạn đều đang cung cấp nhiên liệu cho vi khuẩn trong răng phá hoại men răng. Vì thế nên ăn theo bữa và tránh ăn vặt suốt cả ngày.
Đào Tâm
