Nhổ răng khôn là một thủ thuật loại bỏ một hoặc nhiều răng khôn – bốn răng trưởng thành vĩnh viễn nằm ở trong cùng của hàm răng trên và hàm răng dưới.
Răng khôn mọc khi các răng vĩnh viễn khác trên cung hàm đã mọc đầy đủ, do vậy có thể đủ hoặc không còn đủ không gian cho răng khôn mọc. Nếu không đủ chỗ, răng khôn mọc lên dễ bị xiên vẹo, chèn vào các răng khác dẫn đến đau, nhiễm trùng hoặc các vấn đề răng miệng khác.
Để ngăn ngừa các vấn đề tiềm ẩn do răng khôn, một số nha sĩ sẽ khuyên bạn nên nhổ răng khôn ngay cả khi răng không bị mọc lệch hay gây ra bất kỳ vấn đề nào trong miệng.
Vì sao bác sĩ thường khuyên nhổ răng khôn?
Răng khôn hay còn gọi là răng hàm thứ ba là những chiếc răng vĩnh viễn cuối cùng mọc trong miệng. Răng khôn này thường mọc trong khoảng từ 17 đến 25 tuổi. Có những người không bao giờ mọc răng khôn. Một số người khác thì răng khôn mọc bình thường – tương tự các răng hàm khác – và không gây ra bất kỳ vấn đề gì.
Nhiều người mọc răng khôn không gặp bất cứ vấn đề nào khi ở lợi vẫn còn đủ không gian cho răng mọc lên và phát triển bình thường. Răng khôn mọc lệch có thể chỉ mọc được một phần hoặc không mọc được.
Răng khôn mọc lệch có một số trường hợp:
- Mọc đâm về phía răng hàm phía bên cạnh (răng hàm thứ hai)
- Răng khôn mọc nghiêng về một góc về phía sau miệng
- Răng mọc vuông góc với các răng khác như thể răng khôn đang nằm ở trong xương hàm.
- Mọc thẳng lên hoặc mọc xuống như các răng khác nhưng vẫn bị kẹt trong xương hàm.
Khi nào bạn cần phải nhổ răng khôn?
Bạn sẽ cần nhổ răng khôn nếu như khi mọc dẫn tới các vấn đề sau:
- Đau đớn
- Mắc thức ăn và các mảnh vụn sau răng khôn
- Nhiễm trùng hoặc bệnh nướu răng (bệnh nha chu)
- Sâu răng khi mọc một phần răng khôn
- Tổn thương răng lân cận hoặc xương xung quanh răng khôn
- Bị viêm có mủ ở xung quanh răng khôn
- Biến chứng với điều trị chỉnh nha để làm thẳng các răng khác
Không nhổ răng khôn có gặp vấn đề gì không?
Các nha sĩ vẫn khuyên mọi người nhổ răng khôn kể cả khi chúng không gây ra bất kỳ vấn đề nào trong hiện tại. Bởi rất khó để dự đoán vấn đề răng miệng gây ra bởi răng khôn trong tương lai. Khi nhổ răng khôn sẽ phòng ngừa được một số rủi ro:
- Răng khôn nằm ở góc trong cùng của hàm vì thế thường khó lấy sạch mảng bám và làm sạch đúng cách dẫn đến sâu răng.
- Các biến chứng nghiêm trọng đối với răng khôn thường hiếm xảy ra khi còn trẻ mà tuổi tác tăng cao sẽ dễ gặp phải hơn.
- Nhổ răng khôn ở người lớn tuổi sẽ khó khăn hơn và dễ gặp biến chứng.
Rủi ro nào khi nhổ răng khôn?
Hầu hết các ca nhổ răng khôn không để lại các biến chứng lâu dài. Phương pháp nhổ răng khôn thường là rạch mô nướu và loại bỏ xương. Tuy hiếm nhưng một số biến chứng có thể xảy ra là:
- Đau hoặc lộ xương khi cục máu đông sau phẫu thuật bị biến mất khỏi vị trí vết thương phẫu thuật.
- Nhiễm trùng trong ổ răng do vi khuẩn hoặc do các mảnh thức ăn bị mắc kẹt.
- Tổn thương răng, dây thần kinh, xương hàm hoặc xoang lân cận.
Nhổ răng khôn như thế nào?
Trước khi nhổ răng khôn
Nhổ răng khôn hầu như không cần điều trị nội trú. Bạn hoàn toàn có thể nhổ răng và về nhà trong ngày.
Bạn sẽ nhận được hướng dẫn từ bệnh viện hoặc nhân viên phòng khám nha khoa về những việc cần làm trước khi nhổ răng và ngày phẫu thuật theo lịch của bác sĩ.
Bạn nên chuẩn bị các vấn đề sau:
- Nói với bác sĩ về bất kỳ vấn đề sức khỏe nào mà bạn gặp phải
- Liệt kê bất kỳ loại thuốc nào bạn dùng thường xuyên
- Hỏi bất kỳ câu hỏi nào bạn đang đang thắc mắc về cuộc nhổ răng.
- Thảo luận về loại thuốc gây tê hay gây mê dùng khi nhổ răng. Bạn có thể bị tê hoặc ngủ trong thời gian nhổ răng.
- Hãy lên kế hoạch xin nghỉ làm hoặc nghỉ học để nhổ răng và nghỉ ngơi sau đó tại nhà. Hãy nhờ ông bà trông con giúp nếu như bạn có bé và liên hệ người nhà đưa đón khi đi nhổ răng.
Trong khi nhổ răng
Nhổ răng khôn thường mất khoàng 45 phút hoặc ít hơn. Bạn sẽ được gây tê hoặc gây mê để không cảm thấy đau khi bác sĩ nhổ răng.
- Gây tê tại chỗ: Bác sĩ có thể tiến hành gây tê tại chỗ bằng cách tiêm một hoặc nhiều lần tại vị trí gần răng khôn sẽ nhổ. Trước khi tiêm, bác sĩ sẽ bôi một chất lên nướu để làm tê nướu. Khi đó bạn sẽ hoàn toàn tỉnh táo khi nhổ răng. Dù bạn có thể cảm giác tê miệng, khó chịu nhưng hoàn toàn không cảm nhận được cơn đau.
- Gây mê an thần: Bác sĩ sẽ gây mê an thần qua đường truyền tĩnh mạch trên cánh tay. Gây mê an thần giúp ngăn chặn ý thức trong quá trình phẫu thuật. Bạn sẽ không cảm thấy đau và hầu như không nhận biết được để nhớ tới quy trình. Bạn cũng sẽ được gây tê cục bộ để làm tê nướu.
- Gây mê toàn thân: Trong một số trường hợp đặc biệt, bạn có thể cần gây mê toàn thân để nhổ răng khôn. Bạn có thể hít thuốc mê qua mũi hoặc đặt ống truyền tĩnh mạch ở cánh tay hoặc cả hai. Sau đó bạn bị bất tỉnh. Nhóm phẫu thuật sẽ theo dõi thuốc, nhịp thở, nhiệt độ, huyết áp của bạn. Bạn sẽ không cảm thấy đau cũng như không nhớ được gì trong quá trình gây mê. Sau phẫu thuật bác sĩ vẫn sẽ gây tê tại chỗ để giảm đau sau khi nhổ răng.
Trong quá trình nhổ răng khôn, nha sĩ sẽ:
- Tạo một đường rạch trên mô nướu để lộ răng và xương
- Loại bỏ xương cản trở chân răng
- Chia răng ra thành nhiều phần để dễ lấy ra hơn
- Loại bỏ răng khôn
- Làm sạch vị trí của răng khôn đã loại bỏ, bất kỳ mảnh vụn nào từ răng hoặc xương
- Khâu vết thương kín để thúc đẩy quá trình chữa lành, mặc dù điều này không phải lúc nào cũng cần thiết
- Đặt gạc lên vị trí răng khôn bị nhổ để kiểm soát chảy máu và giúp hình thành cục máu đông.
Sau khi nhổ răng khôn
Nếu bạn được gây mê an thần hoạc gây mê toàn thân thì cần được đưa đến phòng hồi sức sau khi làm thủ thuật. Nếu bạn được gây tê cục bộ, thời gian hồi phục ngắn hơn nên chỉ cần nằm lại ở phòng nha khoa.
Sau khi nhổ răng khôn bạn cần chú ý làm theo lời khuyên của bác sĩ để:
- Kiểm soát chảy máu: Máu sẽ chảy ra vào ngày đầu tiên sau khi nhổ răng khôn. Cố gắng tránh khạc nhổ quá nhiều để không nhổ ra cả cục máu đông đang hình thành ở ổ răng. Thay băng gạc lên vị trí nhổ răng theo chỉ dẫn của bác sĩ.
- Quản lý cơn đau: Bạn có thể kiểm soát cơn đau bằng thuốc giảm đau không kê đơn, như thuốc chứa acetaminophen (Tylenol hoặc loại khác), hoặc thuốc giảm đau theo toa của nha sĩ. Chườm lạnh vào hàm răng cũng giúp giảm đau hiệu quả.
- Giảm sưng tấy và tím bầm quanh khu vực nhổ răng: Hãy chườm đá theo chỉ dẫn của nha sĩ. Tình trạng sưng má sẽ cải thiện chỉ sau hai hoặc ba ngày. Có thể mất vài ngày vết bầm mới đỡ đi.
- Nghỉ ngơi: Sau khi nhổ răng khôn, hãy lên kế hoạch nghỉ ngơi trong ít nhất một ngày. Có thể hoạt động bình thường vào ngày hôm sau nhưng nên tránh hoạt động mạnh có thể làm mất cục máu đông ở ổ răng đã nhổ.
- Đồ uống: Uống nhiều nước sau khi phẫu thuật nhổ răng khôn. Không uống đồ uống có cồn, caffein, đồ uống có gas hoặc đồ uống nóng trong 24 giờ đầu. Không uống bằng ống hút trong ít nhất một tuần bởi lực hút mạnh có thể làm bật cục máu đông ra khỏi ổ răng.
- Món ăn: Chỉ nên ăn thức ăn mềm như súp hoặc nước cháo trong 24 giờ đầu sau nhổ. Bắt đầu ăn các loại thức ăn mềm nhưng cần phải nhai nếu bạn có thể chịu được. Tránh thức ăn cứng, dai, nóng và cay có thể mắc vào phần ổ răng đã nhổ gây nhiễm trùng.
- Làm sạch răng miệng: Không đánh răng, súc miệng, khạc nhổ trong 24h đầu tiên sau khi nhổ răng khôn. Bạn có thể sẽ cần phải đánh răng sau đó tuy nhiên cần nhẹ nhàng để tránh làm tổn thương phần lợi vừa bị mất răng. Nên súc miệng bằng nước muối ấm nhẹ nhàng hai giờ một lần và sau bữa ăn.
- Tránh hút thuốc lá: Đối với người hút thuốc thì ít nhất 72 giờ sau khi nhổ răng tạm thời không hút thuốc. Hút thuốc lá sau khi nhổ răng có thể cản trở quá trình hồi phục và gia tăng biến chứng.
- Khâu sau nhổ răng: Sau khi nhổ răng thì cần phải khâu phần lợi đã nhổ thì có thể cần tái khám để tháo chỉ hoặc không. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ về việc này.
Nếu bạn bị sốt hoặc vết sưng sau khi nhổ răng khôn không cải thiện sau 2 – 3 ngày thì nên gọi hỏi ý kiến bác sĩ và sử dụng thuốc theo chỉ định.
Đào Tâm
