Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả mụn trứng cá nội tiết

Nếu chẳng may bạn xuất hiện các triệu chứng như nổi mẩn đỏ đau rát trên mặt thì rất có thể bạn đang gặp tình trạng mụn trứng cá do nội tiết tố gây ra.

Mụn trứng cá nội tiết tố là gì?

Khi nồng độ hormone của bạn thay đổi dẫn đến nội tiết tố của cơ thể thay đổi đột ngột từ đó dẫn đến việc hình thành mụn trứng cá. Do đó người ta gọi đây là mụn trứng cá nội tiết tố. Tình trạng này thường xuất hiện nhiều ở người lớn và thanh thiếu niên nhất là ở độ tuổi dậy thì.

Hiện tượng nổi mụn thường xảy ra nhiều ở các bạn nữ thay vì nam giới vì một số yếu tố như: Chu kỳ kinh nguyệt và mãn kinh, ảnh hưởng đến mức độ hormone ở phụ nữ. Các vấn đề về nội tiết tố liên quan đến các tình trạng bệnh lý tiềm ẩn như hội chứng buồng trứng đa nang cũng là một trong những yếu tố gây nên mụn trứng cá nội tiết tố.

Mụn trứng cá nội tiết
Mụn trứng cá nội tiết tố thường xuất hiện nhiều ở người lớn và thanh thiếu niên

Các triệu chứng phổ biến nhất của mụn trứng cá bao gồm: U nang và nổi mẩn đỏ. Cả u nang và nốt mẩn đỏ thường thấy ở người lớn. Ngoài ra, mụn trứng cá còn có các triệu chứng ít phổ biến khác như: sẩn, mụn mủ, mụn đầu trắng, mụn đầu đen.

Nguyên nhân gây ra mụn do nội tiết tố là gì?

1. Căng thẳng

Khi rơi vào trạng thái căng thẳng, lúc này cơ thể bạn sẽ tăng sản xuất nội tiết tố androgen (một nhóm hormone). Những hormone này kích thích cho việc các tuyến bã nhờn gia tăng và nang lông bị bịt kín khiến mồ hôi không thể tiết ra được từ đó mụn dễ dàng tái phát.

mụn nội tiết
Căng thẳng gia tăng sản xuất nội tiết tố androgen gây mụn nội tiết

2. Các sản phẩm chăm sóc tóc và da bạn sử dụng

Các hóa chất trong các sản phẩm này có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông da của bạn và gây ra mụn trứng cá. Vì vậy, trước khi bạn mua bất kỳ sản phẩm chăm sóc tóc hoặc chăm sóc da nào, hãy chắc chắn rằng chúng không gây mụn và không chứa dầu.

3. Tác dụng phụ của một số loại thuốc

Hiện nay có một số loại thuốc có thể kích hoạt mụn trứng cá (như lithium hoặc thuốc chống co giật). Nếu bạn nghĩ rằng các chúng có thể gây ra mụn trứng cá, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn ngay lập tức để có hướng giải quyết phù hợp. Nếu thuốc không thể thay đổi, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu để kiểm soát mụn trứng cá của bạn.

Một số thuốc giúp cải thiện mụn trứng cá nội tiết tố

1. Thuốc ngừa thai

Thuốc tránh thai không chỉ đơn thuần được sử dụng để tránh thai mà ngày nay chúng còn được rất nhiều bạn cho tin dùng cho việc điều trị mụn hiệu quả. Loại thuốc này có thể giúp cân bằng nội tiết tố, từ đó làm giảm quá trình hình thành và phát triển của mụn.

Một nghiên cứu được thực hiện bởi Tập đoàn Cochrane đã thực hiện 31 thử nghiệm với 12,579 phụ nữ. Tác giả của nghiên cứu đã kết luận rằng tất cả các loại thuốc tránh thai kết hợp đều có hiệu quả trong việc cải thiện cả mụn viêm và không viêm.

Tuy nhiên, theo một số nghiên cứu khác thì thuốc tránh thai có chứa drospirenone ít hiệu quả hơn trong việc kiểm soát mụn trứng cá so với các loại thuốc trị liệu chuyên dụng. Việc sử dụng thuốc tránh thai nên được tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng vì chúng có thể gây hại đến sức khỏe của bạn.

kiểm soát mụn trứng cá
Thuốc tránh thai có chứa drospirenone ít hiệu quả hơn trong việc kiểm soát mụn trứng cá

2. Retinoids

Trong trường hợp bạn bị mụn trứng cá do nội tiết tố gây ra ở mức độ nhẹ thì có thể sử dụng retinoids để cải thiện tình trạng của bạn. Retinoids được chiết xuất từ vitamin A và rất hiệu quả trong điều trị mụn trứng cá. Chúng chủ yếu có sẵn dưới dạng kem, nước và gel. Tuy nhiên, tác dụng và liều lượng để điều trị mụn trứng cá của bạn phải được xác định bởi bác sĩ. Do đó, cần tránh việc tự ý dùng thuốc.

3. Thuốc ức chế Androgen hoặc thuốc chống Androgen

Trong cơ thể cả nam và nữ đều có androgen (hormone), nhưng việc có quá nhiều hormone này sẽ làm tăng sản xuất bã nhờn trên da gây ra mụn trứng cá.

Theo nghiên cứu thì có một số thuốc ức chế Androgen đã được sử dụng để kiểm soát sản xuất bã nhờn và mụn trứng cá là Spironolactone, Detoterone acetate và Flutamide. Những loại thuốc này giúp giảm mức độ androgen. Tuy nhiên, tốt hơn hết là không sử dụng thuốc ức chế thụ thể androgen trên nam giới vì chúng có thể gây ra rối loạn cương dương và cơ thể sưng bất thường.

4. Benzoyl Peroxide

Benzoyl peroxide là dược liệu được sử dụng để điều trị mụn trứng cá trong suốt những năm gần đây. Đây là một trong những lựa chọn phổ biến nhất để điều trị mụn trứng cá vì đặc tính kháng khuẩn của nó (nó có thể tiêu diệt vi khuẩn P. acnes và S. aureus). Giúp ngăn ngừa việc phát sinh mụn và điều trị mụn cóc cũng như tổn thương da hiệu quả.

Tránh xa những thức ăn gây nên mụn trứng cá

Người ta thấy rằng những người theo chế độ ăn kiêng đường huyết thấp không bị mụn trứng cá. Dưới đây sẽ là danh sách các thực phẩm bạn nên tránh để ngăn ngừa quá trình hình thành và phát triển của mụn trứng cá.

1. Các loại ngũ cốc tinh chế

Các chuyên gia đã nghiên cứu ra rằng, những người thường xuyên tiêu thụ các loại ngũ cốc tinh chế thường có nguy cơ bị mụn trứng cá nhiều hơn so với những người không sử dụng. Việc tiêu thụ quá nhiều đường cũng khiến tình trạng mụn ngày tái phát nhiều hơn. Bạn nên tránh những thực phẩm sau:

  • Pasta (làm bằng bột mì trắng)
  • Ngũ cốc
  • Bánh mì (làm bằng bột mì trắng)
  • Đồ uống có ga, soda và bất kỳ đồ uống có đường
  • Chất ngọt như xirô, mật ong, đường, mía
nguy cơ bị mụn trứng cá
Tiêu thụ các loại ngũ cốc tinh chế thường có nguy cơ bị mụn trứng cá nhiều hơn

2. Sữa

Mặc dù sữa không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra mụn trứng cá, tuy nhiên đây lại là tác nhân có thể làm cho tình trạng mụn của bạn trở nên tệ hơn. Việc sử dụng sữa thường xuyên sẽ làm tăng nồng độ insulin giúp kích thích quá trình hình thành mụn nhanh chóng.

3. Thức ăn nhanh

Ở phương Tây, việc sử dụng thức ăn nhanh rất được hạn chế bởi chúng chứa lượng calo, chất béo và GI cao. Trong một nghiên cứu thực tế liên quan đến 2.300 người đàn ông, cho thấy rằng việc họ dung nạp một số thực phẩm như bánh ngọt, bánh ngọt, bánh mì kẹp thịt và xúc xích thường xuyên làm tăng nguy cơ bị mụn trứng cá cao.

4. Socola

Có nhiều câu hỏi đặt ra rằng liệu socola có gây ra mụn hay không? Theo một nghiên cứu thực tế trên 25 người đàn ông dễ bị mụn trứng cá phát hiện ra rằng việc tiêu thụ một lượng socola đen bình thường trong bốn tuần sẽ khiến quá trình hình thành mụn trứng cá bùng phát nhanh chóng.

Chăm sóc da bị mụn trứng cá không chỉ dừng lại ở những việc trên mà cần phải có sự kiên trì. Khi mụn của bạn hết, bạn cần phải có lối sống lành mạnh và tuân thủ thói quen chăm sóc da hợp lý để ngăn chặn sự tái phát của mụn.