Rối loạn chức năng ống Eustachian (ETD) gây giảm thính giác và cảm giác áp lực, căng tức ở tai tăng lên. Liệu, rối loạn này có gây ảnh hưởng gì không?
Chức năng của ống Eustachian
Ống Eustachian là một ống hẹp nối không gian phía sau tai (tai giữa) với phần sau của mũi. Ở người lớn nó dài khoảng 3-4 cm. Tai giữa thường chứa đầy không khí. Không khí liên tục được hấp thụ, vì vậy cần có nguồn cung cấp không khí trong lành để thỉnh thoảng đi vào tai giữa. Không khí không thể đi vào qua màng nhĩ vì đây là màng tuy mỏng nhưng có cấu tạo 3 lớp rất chắc chắn, vì vậy nó sẽ đi vào từ phía sau mũi khi ống Eustachian mở ra.
Ống Eustachian thường đóng nhưng sẽ mở ra khi chúng ta nuốt, ngáp hoặc nhai. Điều này cho phép không khí đi vào tai giữa và mọi chất nhầy thoát ra ngoài. Điều này giữ cho áp suất không khí bằng nhau ở hai bên màng nhĩ. Khi áp suất không khí bằng nhau ở mỗi bên màng nhĩ và tai giữa không có chất nhầy sẽ giúp màng nhĩ rung động. Sự rung động này là cần thiết để chúng ta có thể nghe được bình thường.
Triệu chứng khi bị rối loạn chức năng ống Eustachian
Triệu chứng chính là thính giác bị suy giảm hoặc có cảm giác ù ù, nghe không rõ. Một hoặc cả hai tai có thể bị ảnh hưởng. Các triệu chứng khác cũng có thể phát triển:
- Đau tai: Do màng nhĩ bị căng và giãn, cơn đau có thể đến rồi đi, hiếm khi gây đau tai liên tục. Nếu tai bị đau liên tục thì có thể do nguyên nhân khác và cần đi thăm khám y tế sớm.
- Rung hoặc ù trong tai
- Chóng mặt: Có thể xảy ra chóng mặt nhẹ.
Các triệu chứng có thể kéo dài chỉ từ vài giờ đến vài tuần hoặc hơn, tùy thuộc vào nguyên nhân. Trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân là do cảm lạnh thông thường và các triệu chứng có thể hết trong vòng một tuần hoặc lâu hơn. Khi tình trạng này được cải thiện, người bệnh thường nghe thấy những tiếng động lộp độp hoặc cảm thấy những cảm giác như đinh tai nhức óc trong tai. Cũng thường xảy ra trường hợp thính giác trở lại bình thường đột ngột nhưng sau đó lại bị mờ đi trước khi trở lại hoàn toàn bình thường.
Nguyên nhân nào gây ra rối loạn chức năng ống Eustachian?
Rối loạn chức năng ống Eustachian có thể xảy ra nếu ống Eustachian bị tắc, hoặc khi niêm mạc của ống bị sưng viêm, hoặc nếu ống không mở hết để cho phép không khí đi đến tai giữa.
Nguyên nhân do cảm lạnh và các bệnh nhiễm trùng khác
Cho đến nay, nguyên nhân phổ biến nhất gây rối loạn chức năng ống Eustachian là các chứng nhiễm trùng đường hô hấp trên. Mũi bị tắc hoặc chất nhầy đặc phát triển khi bị cảm lạnh hoặc các bệnh nhiễm trùng khác, có thể làm tắc ống Eustachian. Nhiễm trùng cũng có thể khiến niêm mạc của ống Eustachian bị viêm và sưng tấy.
Các triệu chứng do rối loạn chức năng ống Eustachian có thể kéo dài một tuần hoặc lâu hơn sau khi các triệu chứng khác của nhiễm trùng đã khỏi. Điều này là do chất nhầy bị mắc kẹt và sưng tấy có thể cần thời gian lâu hơn để loại bỏ ngay cả khi vi sinh vật gây nhiễm trùng đã bị tiêu diệt.
Nguyên nhân do keo tai
Tai dạng keo là tình trạng tai giữa chứa đầy chất lỏng giống như keo. Đây là một tình trạng phổ biến ở trẻ em. Ống Eustachian bị tắc nghẽn và ngăn cản luồng không khí tự do vào tai giữa, gây ra sự chênh lệch áp suất không khí nói trên. Màng nhĩ trở nên căng, giảm khả năng rung động. Điều này dẫn đến thính giác bị mờ. Tình trạng này còn tồi tệ hơn do chất lỏng giống như keo làm giảm độ rung của màng nhĩ hơn nữa. Bệnh có thể tự khỏi, tuy nhiên một số trẻ em có thể cần phẫu thuật để khỏi hoàn toàn.
Nguyên nhân do dị ứng
Các bệnh dị ứng ảnh hưởng đến mũi, chẳng hạn như viêm mũi dai dẳng có thể gây tăng tiết chất nhầy và viêm trong và xung quanh ống Eustachian, dẫn đến các triệu chứng trong vài tháng.
Nguyên nhân do hút thuốc
Hút thuốc có thể ngăn chặn các sợi lông nhỏ trên ống Eustachian hoạt động. Hút thuốc cũng có thể làm cho các mô ở phía sau mũi và cổ họng phình ra, làm tắc ống Eustachian.
Nguyên nhân do tắc ống Eustachian
Bất cứ tình trạng nào gây tắc nghẽn ống Eustachian đều có thể gây ra tình trạng thính giác bị bóp nghẹt ví dụ như các khối u phì đại ở trẻ em. Trong một số trường hợp hiếm gặp, khối u phía sau màng nhĩ hoặc ở phía sau mũi có thể gây ra các triệu chứng giống với rối loạn chức năng ống Eustachian. Những loại khối u này không phổ biến và thường gây ra các triệu chứng đi kèm khác như đau đầu, giọng khàn và mũi liên tục bị nghẹt.
Điều trị rối loạn chức năng ống Eustachian như thế nào?
Việc điều trị rối loạn chức năng ống Eustachian phụ thuộc vào mức độ nặng của các triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh. Trong nhiều trường hợp, tình trạng suy giảm thính giác và tiếng nổ nhẹ trong tai sẽ kéo dài vài ngày hoặc một tuần hoặc lâu hơn. Tình trạng này là bình thường sau khi bị cảm lạnh, không cần các biện pháp điều trị đặc hiệu và các triệu chứng thường sớm biến mất.
Cố gắng để thông khí cho ống Eustachian
Không khí sẽ đi vào và ra khỏi ống Eustachian nếu bạn nuốt, ngáp hoặc nhai. Ngoài ra, hãy thử làm như sau: hít vào, sau đó thở ra nhẹ nhàng, ngậm miệng và véo mũi (động tác Valsalva). Bằng cách này, bạn đang nhẹ nhàng đẩy không khí vào ống Eustachian.
Thuốc xịt hoặc thuốc nhỏ mũi làm thông mũi
Bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc thông mũi nếu bạn bị cảm lạnh hoặc do các nguyên nhân khác gây nghẹt mũi để làm giảm nghẹt mũi trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, không nên sử các thuốc này quá 7 ngày vì có thể gây ra tình trạng tắc nghẽn trở lại nghiêm trọng hơn trong mũi và có thể làm suy yếu niêm mạc mũi.
Thuốc viên kháng histamine hoặc thuốc xịt mũi
Bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc kháng histamine nếu bạn bị viêm mũi dị ứng. Trong tình huống này, chúng sẽ giúp giảm nghẹt mũi và giảm viêm.
Steroid xịt mũi
Thuốc xịt mũi chứa steroid có thể được khuyên dùng nếu nghi ngờ bệnh do dị ứng hoặc nguyên nhân khác gây viêm dai dẳng, chẳng hạn như viêm xoang mãn tính hoặc viêm mũi dai dẳng. Steroid xịt mũi làm giảm viêm trong mũi sau vài ngày, sau đó ống Eustachian có thể hoạt động tốt hơn.
Phan Hiền
