Ở nhiều nơi trên thế giới, rượu bia không thể thiếu trong các cuộc giao hữu, gặp mặt, thậm chí là để tăng cường sức khỏe.Tuy nhiên, sự thật là uống những đồ uống chứa cồn có liên quan mật thiết đến những biến cố tiêu cực về sức khỏe và hành vi, là nguyên nhân khiến 2,8 triệu người trẻ tuổi tử vong mỗi năm trên toàn thế giới.
Các mức nồng độ cồn trong máu thể hiện điều gì?
Nồng độ cồn phân bố trong não bộ rất khó để đo lường, do đó, tác động của cồn trên não được tính thông qua biểu hiện của cơ thể, nhận thức và hành vi. Những biểu hiện này liên hệ chặt chẽ với nồng độ cồn trong máu.
Phần lớn người uống rượu bia bắt đầu biểu hiện sự suy giảm về vận động, ý thức và hành vi khi nồng độ cồn trong máu trên 50 mg/100ml. Do đó, tại nhiều quốc gia, ngưỡng này được xem là vi phạm pháp luật. Điều này cũng tương đồng với quy định cũ của Việt Nam (theo Nghị định 46/2016/NĐ-CP).
>> Xem thêm Những hội chứng tâm thần cơ bản mà trẻ thường mắc phải
Tuy nhiên, quy định này được thay đổi đáng kể theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/01/2020. Theo đó, khi tham gia giao thông, người lái xe sẽ bị phạt khi phát hiện nồng độ cồn trong máu hoặc hơi thở với bất kỳ mức nồng độ nào. Những thay đổi này có thể được giải thích theo 2 khía cạnh.
1. Cơ sở y học
Các xét nghiệm cho thấy sự tỉnh táo, thị lực và khả năng phân biệt giữa các tín hiệu cảm giác đều bị suy giảm khi nồng độ cồn trong máu chỉ ở mức 30mg/100ml (0,03%). Khả năng phản xạ và thời gian phản ứng lại với tình huống cũng như chức năng thần kinh cơ cũng chậm lại, đặc biệt, với những phản xạ phức tạp, yêu cầu não bộ cùng lúc phân tích nhiều hơn 1 thông tin. Tuy nhiên, sự suy giảm này hầu hết không thể nhận biết được bằng mắt thường, do đó, người uống rượu bia thường chủ quan.
Vì vậy, mặc dù người uống bia rượu nghĩ rằng họ chưa say và có thể làm chủ khi tham gia giao thông, nhưng thực tế khả năng lái xe của họ đã bị suy giảm đáng kể.
>> Xem thêm 6 Thói quen gây phá hủy mạch máu: Nguyên nhân gây đột quỵ, tử vong
Sau đây là bảng phân tích sự suy giảm trong nhận thức, hành vi tương ứng với những nồng độ cồn khác nhau trong máu.
| Nồng độ cồn trong máu (mg/100ml) | Dấu hiệu suy giảm |
|---|---|
| 20 – 30 | Tăng sự vui vẻ, giảm rụt rè, chưa có biểu hiện mất phối hợp vận động, ngôn ngữ. |
| 40 – 60 | Cảm giác khỏe, sảng khoái và ấm; một số người giảm khả năng thực hiện 2 việc cùng lúc; khả năng đánh giá vấn đề chậm. |
| 70 – 90 | Suy giảm một số khả năng về: giữ thăng bằng, thời gian phản xạ, nói chuyện, trí nhớ; giảm khả năng đánh giá vấn đề, thận trọng và tự chủ. Cảm giác vui vẻ tiếp tục tăng. |
| 100 – 125 | Suy giảm khả năng kiểm soát hoạt động của cơ và thời gian phản xạ; mất khả năng đánh giá vấn đề và giao tiếp bằng ngôn ngữ. |
| 130 – 150 | Mất thăng bằng và mất kiểm soát hoạt động của cơ thể, nhìn mờ, biểu hiện chán chường (ức chế cảm xúc). |
| 160 – 200 | Nôn, biểu hiện chán chường, lú lẫn, mất trí nhớ. |
| 250 | Suy giảm chức năng thể lực và tinh thần nghiêm trọng. |
| 300 | Mất ý thức |
| 400 | Bắt đầu hôn mê, có thể ức chế hô hấp, thậm chí tử vong. |
2. Số liệu thống kê
Thống kê tỉ lệ tử vong do giao thông đường bộ có liên quan đến việc sử dụng rượu bia cho thấy:
- Tại Nam Phi và Papua New Guinea, hơn một nửa số ca tử vong do tai nạn giao thông có liên quan đến việc sử dụng đồ uống chứa cồn.
- Tại Mỹ, Canada, Australia, New Zealand, Argentina và nhiều quốc gia châu Âu, rượu bia đóng góp vào 1/3 tổng số ca tử vong do tai nạn giao thông đường bộ.
- Tại Việt Nam, tỉ lệ này là 34%.
Bên cạnh những nguy hiểm khi tham gia giao thông, rượu bia còn là nguyên nhân của những tệ nạn khác như: hành hung, bạo loạn, hiếp dâm và một số tệ nạn khác. Do đó, khi uống rượu bia, mọi người cần có có ý thức, kiến thức và tìm những biện pháp an toàn cho bản thân và những người xung quanh.
Tài liệu tham khảo:
1. Hannah Ritchie and Max Roser “Alcohol Consumption”, Our world in data, revised in November 2019
2. George E. Vaillant, Mark Keller “Alcohol consumption”, Encyclopædia Britannica inc., 8 June 2019
