Với cơn đau mãn tính, cơ thể liên tục gửi tín hiệu đau đến não, ngay cả sau khi vết thương lành. Đau mãn tính gây hạn chế khả năng vận động, giảm tính linh hoạt và sức chịu đựng của người bệnh.
Đau mãn tính là gì?
Đau mãn tính được định nghĩa là cơn đau kéo dài ít nhất 12 tuần. Cơn đau có thể cảm thấy buốt hoặc âm ỉ, gây cảm giác nóng hoặc đau nhức ở các vùng bị ảnh hưởng. Nó có thể ổn định hoặc không liên tục, đến và đi mà không có bất kỳ lý do rõ ràng nào.
Đau mãn tính có thể xảy ra ở gần như bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể. Cảm giác đau có thể khác nhau ở các bộ phận khác nhau.
Một số loại đau mãn tính phổ biến nhất bao gồm:
- Đau đầu
- Đau sau phẫu thuật
- Đau sau chấn thương
- Đau lưng dưới
- Đau do ung thư
- Đau khớp
- Đau thần kinh (đau do tổn thương dây thần kinh)
- Đau do tâm lý (đau không phải do bệnh tật, chấn thương hoặc tổn thương thần kinh)
Nguyên nhân gây ra đau mãn tính là gì?
Đau mãn tính thường do chấn thương ban đầu, chẳng hạn như bong gân lưng hoặc cơ bị kéo. Người ta tin rằng đau mãn tính xuất hiện sau khi dây thần kinh bị tổn thương. Tổn thương dây thần kinh khiến cơn đau dữ dội và kéo dài hơn. Trong những trường hợp này, việc điều trị vết thương cơ bản có thể không giải quyết được cơn đau mãn tính.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, mọi người bị đau mãn tính mà không có bất kỳ tổn thương nào trước đó.
Nguyên nhân gây đau mãn tính chính xác chưa được hiểu rõ. Đôi khi cơn đau có thể do một tình trạng sức khỏe tiềm ẩn, chẳng hạn như:
- Hội chứng mệt mỏi mãn tính: đặc trưng bởi mệt mỏi kéo dài, cực độ thường kèm theo đau
- Lạc nội mạc tử cung: một rối loạn đau đớn xảy ra khi niêm mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung
- Đau cơ xơ hóa: đau lan rộng ở xương và cơ
- Bệnh viêm ruột: một nhóm các tình trạng gây đau, viêm mãn tính trong đường tiêu hóa
- Viêm bàng quang kẽ: một rối loạn mãn tính biểu hiện bằng áp lực và đau bàng quang
- Rối loạn chức năng khớp thái dương hàm: một tình trạng gây đau nhức tăng lên khi nhai và có tiếng lục cục.
- Đau âm hộ: đau âm hộ mãn tính không có nguyên nhân rõ ràng.
Ai có nguy cơ bị đau mãn tính?
Đau mãn tính có thể ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất ở người lớn tuổi. Bên cạnh tuổi tác, các yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ phát triển cơn đau mãn tính bao gồm:
- Bị chấn thương
- Phẫu thuật
- Thừa cân hoặc béo phì
Đau mãn tính được điều trị như thế nào?
Mục tiêu chính của điều trị là giảm đau và tăng cường khả năng vận động. Điều này giúp người bệnh quay trở lại các hoạt động hàng ngày mà không thấy khó chịu.
Mức độ nghiêm trọng và tần suất của cơn đau mãn tính có thể khác nhau giữa các cá nhân. Vì vậy, kế hoạch kiểm soát cơn đau sẽ phụ thuộc vào các triệu chứng và bất kỳ tình trạng sức khỏe tiềm ẩn nào. Các phương pháp điều trị y tế, các biện pháp khắc phục lối sống hoặc kết hợp các phương pháp này có thể được sử dụng để điều trị cơn đau mãn tính.
Thuốc trị đau mãn tính
Một số loại thuốc có thể giúp điều trị cơn đau mãn tính. Đây là vài ví dụ:
- Thuốc giảm đau không kê đơn, bao gồm acetaminophen hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như aspirin hoặc ibuprofen.
- Thuốc giảm đau opioid bao gồm morphin, codein và hydrocodone.
- Thuốc giảm đau bổ trợ, chẳng hạn như thuốc chống trầm cảm và thuốc chống co giật
Các thủ thuật y tế
Một số thủ thuật y tế cũng có thể giúp giảm đau mãn tính như:
- Kích thích điện, làm giảm đau bằng cách gửi các cú sốc điện nhẹ vào cơ
- Phong bế thần kinh: là một mũi tiêm ngăn các dây thần kinh gửi tín hiệu đau đến não
- Châm cứu: là thủ thuật châm kim nhẹ vào da để giảm đau
- Phẫu thuật: giúp điều chỉnh các vết thương có thể đã lành không đúng cách và có thể góp phần gây ra cơn đau
Phương pháp thay đổi lối sống
Các biện pháp khắc phục giúp giảm đau bao gồm:
- Vật lý trị liệu
- Yoga
- Liệu pháp nghệ thuật và âm nhạc
- Liệu pháp vật nuôi
- Tâm lý trị liệu
- Mát xa
- Thiền
Cần làm gì khi xuất hiện những cơn đau dai dẳng kéo dài?
Các cơn đau mãn tính có thể được kiểm soát thành công. Điều quan trọng là phải tuân theo kế hoạch kiểm soát cơn đau để giúp giảm các triệu chứng.
Đau đớn về thể chất có liên quan đến cảm xúc đau đớn, vì vậy cơn đau mãn tính có thể làm tăng mức độ căng thẳng. Xây dựng kỹ năng cảm xúc có thể giúp đối phó với bất kỳ căng thẳng nào liên quan đến tình trạng của bạn.
Dưới đây là một số bước bạn có thể thực hiện để giảm căng thẳng:
- Chăm sóc cơ thể tốt: Ăn uống điều độ, ngủ đủ giấc và tập thể dục thường xuyên có thể giúp cơ thể khỏe mạnh và giảm bớt cảm giác căng thẳng.
- Tiếp tục tham gia các hoạt động hàng ngày: Bạn có thể cải thiện tâm trạng và giảm căng thẳng bằng cách tham gia vào các hoạt động bạn yêu thích và giao lưu với bạn bè. Đau mãn tính có thể khiến bạn khó thực hiện một số công việc nhất định. Nhưng việc cô lập bản thân khiến bạn có cái nhìn tiêu cực hơn về tình trạng bệnh và làm tăng độ nhạy cảm với cơn đau.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ: Bạn bè, gia đình và các nhóm hỗ trợ có thể giúp và an ủi bạn trong thời gian khó khăn. Cho dù bạn đang gặp khó khăn với các công việc hàng ngày hay đơn giản là bạn đang cần một sự trợ giúp tinh thần, đừng do dự chia sẻ điều đó với những người bạn và người thân.
DS. Phan Hiền
