Không chỉ gây sốt, ho, khó thở, Covid-19 ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể. Tìm hiểu những nguy cơ này để chủ động điều trị cũng như bảo vệ sức khỏe hậu Covid-19.
Các chuyên gia vẫn đang tiếp tục tìm hiểu các tác động mà Covid-19 gây ra đối với cơ thể. Một số người thì ban đầu có triệu chứng như cúm, nhưng sau đó lại xuất hiện các triệu chứng ở phổi, gan, thận và thậm chí cả não.
Covid-19 ảnh hưởng đến cơ thể như thế nào?
Theo như những nghiên cứu và đánh giá ban đầu, Covid-19 tác động đến cơ thể theo những cách sau đây:
Nhiễm trùng đường hô hấp trên
Một khi vi rút xâm nhập vào cơ thể, nó thường nằm lại trong các tế bào ở mũi, xoang và cổ họng. Các triệu chứng thường xảy ra sau đó, nhưng người bệnh có thể không cảm thấy gì trong tối đa 2 tuần.
Các triệu chứng đầu tiên thường xuất hiện bao gồm sốt, đau đầu, đau họng và ho khan. Một số triệu chứng khác có thể gồm:
- Khó thở
- Ớn lạnh, sốt
- Đau nhức cơ thể
- Mất khứu giác hoặc vị giác
- Mệt mỏi bất thường
- Ngạt hoặc chảy nước mũi
- Buồn nôn
- Tiêu chảy
Nhiễm trùng đường hô hấp dưới
Nếu hệ thống miễn dịch không thể điều tiết Covid-19 trong khoảng tuần đầu tiên, vi rút có thể di chuyển xuống phổi. Ở đó, nó tấn công các tế bào. Chất lỏng và chất nhầy tích tụ và khiến việc đưa oxy vào máu trở nên khó khăn hơn. Điều này sẽ gây khó thở. Đây là bệnh viêm phổi do Covid-19.
Hầu hết các bệnh nhân sẽ hồi phục sau một hoặc hai tuần, nhưng có thể mất nhiều thời gian hơn.
Hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển
Bệnh viêm phổi do Covid-19 ngày càng nặng hơn và phản ứng của cơ thể có thể làm tổn thương phổi nhiều hơn. Các túi khí nhỏ được gọi là phế nang chuyển oxy đến máu bắt đầu chứa đầy “rác”. Chụp X-quang và chụp CT có thể cho thấy phần lớn phổi không có không khí. Nồng độ oxy trong máu xuống thấp một cách nguy hiểm khiến người bệnh cần dùng máy trợ thở để thở.
Các vấn đề về hệ thống miễn dịch
Nhiều bác sĩ cho rằng phản ứng miễn dịch bị kích thích quá mức do Covid-19 ảnh hưởng gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Mức độ của các chất truyền tín hiệu hóa học được gọi là cytokine tăng cao đến mức các tế bào miễn dịch bắt đầu tấn công các mô khỏe mạnh. Các bác sĩ thường gọi đây là một cơn bão cytokine. Nó có thể dẫn đến huyết áp thấp, suy nội tạng và tổn thương mạch máu.
Vấn đề về tim
Các bác sĩ đã nhận thấy một số vấn đề về tim ở những người bị Covid-19, đặc biệt là ở những người bị bệnh nặng. Bao gồm:
- Rối loạn nhịp tim
- Bệnh cơ tim (tim trở nên yếu hơn do các mô tim dày lên, cứng lại)
- Tổn thương tim cấp tính (do cơ thể tiết ra hàm lượng cao một loại protein gọi là troponin, xảy ra khi tim bị tổn thương)
- Sốc (khi tim không thể bơm đủ máu cho cơ thể)
Dường như Covid-19 ảnh hưởng tới các tế bào lót trong mạch máu. Ngoài các vấn đề về tim, nó cũng có thể gây ra cục máu đông dẫn đến đột quỵ hoặc thuyên tắc phổi. Những người bị triệu chứng nặng thường có nhiều “D-dimer” trong máu. Điều này báo hiệu có nhiều cục máu đông hơn.
Các vấn đề liên quan đến não
Covid-19 cũng gây ra các vấn đề với hệ thần kinh, bao gồm cả co giật. Chúng có thể là do sưng trong não hoặc viêm hệ thống thần kinh trung ương. Các triệu chứng khác có thể liên quan đến não gồm:
- Mất ý thức
- Mất khứu giác
- Đột quỵ
Vấn đề về gan
Có đến một nửa số người nhập viện vì Covid-19 có nồng độ enzym trong máu báo hiệu tổn thương gan. Điều này có thể không phải là do vi rút gây ra mà là do thuốc hoặc hệ thống miễn dịch làm việc quá sức.
Những vấn đề về mắt
Khoảng một phần ba số người nhập viện vì Covid-19 bị viêm kết mạc (đau mắt đỏ). Nó xảy ra khi vi rút, vi khuẩn hoặc chất gây dị ứng kích ứng mô bao phủ mắt và bên trong mí mắt.
Vấn đề với thận
Điều này thường xảy ra ở những bệnh nhân Covid-19 nặng. Dùng nhiều thuốc, hệ thống miễn dịch hoạt động kém, huyết áp thấp và các bệnh nền đều có thể góp phần gây ra điều này.
Ở những bệnh nhân Covid-19 không triệu chứng thì sao?
Một số nghiên cứu cho thấy rằng có đến 40% những người bị Covid-19 “không có triệu chứng”. Điều đó có nghĩa là họ không cảm thấy bị ốm hoặc có các triệu chứng bất thường nào. Nhưng vi rút vẫn có thể ảnh hưởng đến cơ thể. Chụp X-quang và chụp CT của một số người không có triệu chứng cho thấy có tổn thương phổi, bao gồm cả “xơ phổi”, một tổn thương phổi điển hình ở những người bị Covid-19.
Cần làm gì sau khi khỏi Covid-19?
Không cần quá lo lắng về những tác động mà Covid-19 gây ra, bởi không phải ai cũng có nguy cơ xuất hiện những vấn đề sức khỏe trên.
Việc cần làm sau khi khỏi Covid-19 là vẫn nên tuân thủ nghiêm khuyến cáo 5K mà Bộ Y tế đưa ra, ăn uống và nghỉ ngơi đầy đủ, có thể tham khảo bổ sung vitamin, thuốc bổ để cơ thể nhanh hồi phục.
Khi có các triệu chứng như mệt mỏi kéo dài, ho nhiều, đuối sức hoặc các dấu hiệu bất thường nào khác, nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.
Vân Anh
